Column Kees Jansen, stadsfilosoof

Straatverlichting is een wezenlijk onderdeel van de stedelijke infrastructuur. Met nieuwe technologieën kunnen we lantaarnpalen slim maken, zodat verlichting dynamisch wordt en kan reageren op mensen. Aan/uit, kleur, intensiteit, alles is real-time aan te passen op voorkeuren van bewoners en passanten, maar ook prettig voor flora en fauna. Als lantaarnpalen daarnaast ook andere functies krijgen door sensoren, technologie voor CO2-reductie en zonnecellen voor energie-opwekken zijn er legio geweldige kansen.

En toch… Het valt mij op dat we blijven hangen in kleinschalige experimenten. Ja, er zijn diverse mooie voorbeelden, waar we veel ontdekken over het slim inzetten en inrichten van ons lichtnetwerk, maar waarom is niet heel Nederland bezig om dit uit te rollen? Waarom blijven we hangen in discussies?
 

Angst voert de boventoon

Ik zie met name twee argumenten de boventoon voeren, grotendeels gebaseerd op angst van overheden en producenten. De eerste is inhoudelijk: kunnen mensen het wel aan, dynamisch licht en slimme palen? Volgens mij is dit een kwestie van wennen. Als het goed werkt voor mensen zal het snel geen issue meer zijn. De tweede is organisatorisch van aard en stukken lastiger te tackelen. Overheden en aanbiedende marktpartijen zijn bang dat ‘hun’ data van ‘hun’ investeringen ‘misbruikt’ worden door anderen. En daar gaat het mis: dit is een verlammende houding. Door deze opvatting van partijen missen we grote innovaties.

Mijn stelling is dat in een publiek verlichtingsnetwerk zowel de data als de investering van iedereen is en niet door een of twee partijen kan worden geclaimd. Dit vraagt om het overstijgen van eigenbelang en denken in waarden-modellen, in plaats van achterhaalde businessmodellen. Het kan alleen als we het samen echt willen!