B(l)oeiend Boskoop: nu investeren om later te kunnen besparen

dinsdag 3 december 2013
timer 7 min
De gemeente Boskoop heeft in 2010 vier raadsvoorstellen opgesteld om de leefomgeving te verbeteren. De plannen gingen over groen, afval, speelplaatsen en natuurvriendelijke oevers. De vier plannen werden unaniem goedgekeurd en worden onder het project B(l)oeiend Boskoop uitgevoerd. Zo wordt de kwaliteit van de buitenruimte verbeterd conform de wensen van de Boskopers, want inwoners en kwekers zijn door de gemeente bij het project betrokken. In tijden van besparingen en bezuinigen een bijzonder project. Boskoop investeert nu in de leefomgeving om straks te besparen op de beheerkosten.

Joost van der Werf is als projectleider betrokken bij B(l)oeiend Boskoop en vertelt over de aanleiding voor het indienen van de raadsvoorstellen. “De gemeente had sinds enige tijd de artikel 12-status. Dat betekent dat je onder curatele staat van de provincie, omdat je zelf niet in staat bent het onderhoud in je gemeente te doen.” Concreet hield deze status in dat de gemeente budget kreeg van de provincie en dat onder toezicht kon besteden. Van der Werf: “In Boskoop hebben we veengrond, wat betekent dat het wegennet veel meer onderhoud vergt dan elders in Nederland. Omdat we jarenlang het meeste geld in de wegen hebben gestoken, is onder meer het openbaar groen achtergebleven. Toen Artikel 12 afliep, hebben we gemeend om de buitenruimte op hetzelfde niveau te krijgen als het wegennet.”
 

Wensenboom wordt toekomstvisie

De gemeente zette samen met haar inwoners een wensenboom op, op basis waarvan een toekomstvisie 2020 is gemaakt. “Het is heel leuk om te horen wat de bewoners willen. Het bleek zelfs dat de inwoners van Boskoop bereid waren om meer te betalen voor een mooiere buitenruimte.” Bewoners wilden graag een groenere uitstraling en een kwalitatief verbeterde openbare ruimte. Kwekers wilden dat het groen een visitekaartje voor de sierteeltgemeente Boskoop zou worden. Bestuurlijk was de wens er ook om meer en divers groen aan te leggen. Naast het positieve effect voor de leefomgeving, kan de openbare ruimte dan gaan dienen als expositieruimte en kenniscentrum. De gewenste groene kwaliteitsimpuls is vastgelegd in de groenstructuurvisie. De visie is samen met de onderwerpen afvalcontainers, speelplaatsen en natuurvriendelijke oevers vertaald naar de buitenruimte in het project B(l)oeiend Boskoop. “We merkten dat er heel veel commitment ontstond bij bewoners en bedrijven. Aan de andere kant hebben we als gemeente ons heel open opgesteld. We hebben alleen kaders opgesteld. Het is leuk om te zien dat in andere gemeenten onze werkwijze nu ook wordt toegepast.” De Boskoopse methode hield in dat bij de aanbesteding alleen bedrijven uit de eigen omgeving konden inschrijven. “Dat kwam de kwaliteit ten goede. Geen enkel bedrijf wil slechte producten leveren in de eigen gemeente. Vaak kregen we zelfs spullen van betere kwaliteit dan waar we voor betaald hadden”, aldus Van der Werf.
 

Beheerkosten omlaag door nieuwe beplantingstechnieken

Om de toekomstige beheerkosten te beperken, is gebruik gemaakt van nieuwe beplantingstechnieken en -inzichten. Vaste planten hebben de voorkeur boven gazon en het is belangrijk de plant centraal te stellen bij het ontwerpen en aanleggen van plantvakken. “Onderzoek van de universiteit van Wageningen heeft aangetoond dat vaste planten uiteindelijk goedkoper zijn dan gras”, weet Van der Werf. Bij het ontwerp van de plantvakken in Boskoop is rekening gehouden met het eindbeeld van een plant, oftewel hoe een plant er uiteindelijk gaat uitzien. Wanneer geplant wordt op eindbeeld, heeft een plant voldoende licht en lucht om te ontwikkelen en is er voldoende afstand tot de randen van het plantvak. De plant kan zijn natuurlijke habitus (verschijningsvorm) bereiken en gaat eruit zien zoals in de brochure. Doordat iedere plant kan ontwikkelen naar zijn eigen habitus is begeleidingssnoei minimaal en zullen er minder planten dood gaan. “Omdat we tegenwoordig veel verschillende soorten planten hebben, is het van belang dat je vakkennis in huis hebt. Elke plant moet weer anders beheerd worden. Wij beschikken over een heel vakkundig team.”
 

Natuurvriendelijke oevers

Een van de uitgangspunten van de groenstructuurvisie is dat het zicht op het water blijft. Zo blijft de unieke en kenmerkende kavelstructuur van het Boskoopse slagenlandschap zichtbaar. Door het inrichten van natuurvriendelijke oevers wordt het water in Boskoop verder benadrukt. De natuurvriendelijke oevers zorgen voor verbetering van de waterkwaliteit, voor biodiversiteit en geven ruimte aan planten en dieren om te kunnen leven en overleven. Bij het aanleggen van de natuurvriendelijke oevers wordt de aanwezige beschoeiing onder water gedrukt. Doordat er minder zuurstof bij het hout komt en omdat de gronddruk die de beschoeiing op moet vangen sterk terugloopt, krijgt een afgeschreven beschoeiing een restlevensduur. Binnen het project B(l)oeiend Boskoop is al 1.600 strekkende meter beschoeiing omgezet in natuurvriendelijke oever, waarbij 20.000 planten zijn geplaatst. Het realiseren van de oevers, nu in het project B(l)oeiend Boskoop en in de toekomst, is gekoppeld aan het beheerplan beschoeiingen. Op het moment dat een beschoeiing aan vervanging toe is, wordt deze zo mogelijk omgezet in een natuurvriendelijke oever.
 

Ondergrondse containers

De gemeente Boskoop is overgegaan op ondergrondse containers. In oktober 2012 is gestart met het plaatsen van ondergrondse containers. In maart 2013 zijn de containers in gebruik genomen en zijn de oude cocons verwijderd. “We hebben hiervoor, net als bij het realiseren van speelplekken, samengewerkt met een externe partij. Wijkbeheer knoopt alle activiteiten aan elkaar in het kader van integraal beheer.”
 

Beeldbestek voor zwerfafval en onkruid op verharding

Sinds enkele jaren werkt de gemeente Boskoop via een beeldbestek aan het schoonmaken van de openbare ruimte. Zwerfafval en onkruid op verhardingen worden verwijderd op beeld. Het standaard rondje is vervangen. De openbare ruimte wordt aan de hand van vooraf vastgestelde schoonheidsgraden op het afgesproken niveau onderhouden. Ook hier zijn kosten mee bespaard én de beleving van de omgeving is door deze werkwijze verbeterd.
 

Goede speelplekken verminderen vandalisme

In 2010 is gewerkt aan het speelruimteplan, in nauwe samenwerking met diverse partijen die betrokken zijn bij de openbare ruimte. Zo zijn jeugd- en jongerenwerk, de politie, de woningbouwcorporatie en de scholen betrokken. Bovendien zijn de demografische opbouw van een wijk en de huidige speelmogelijkheden onderzocht. Rekening houdend met de wensen, leeftijdsontwikkeling en de in- en uitbreidingslocaties zijn voor veertig speelplaatsen acties geformuleerd. Veiligheidsondergronden zijn aangepast en er zijn nieuwe speeltoestellen geplaatst. Ook zijn speelprikkels aangebracht zoals zitbloemen, paddenstoelen, telramen en hinkelbanen. Tevens zijn er zes compleet nieuwe speelplaatsen aangelegd. De speelplaatsen worden vanaf nu mee ontwikkeld met de leeftijd van kinderen in de wijk. Zo heeft en houdt iedere leeftijdsgroep voldoende en passende speelmogelijkheden. Het effect hiervan is dat vandalisme en overlast afnemen. Het algehele beeld is dat de speelplekken schoon, heel en veilig zijn. Hierdoor voelen bewoners zich fijner in hun buurt en wordt de kans groter dat ze ook gaan participeren in het schoonhouden van de eigen omgeving. Bij het uitvoeren van het speelruimteplan is bovendien, volgens de filosofie van B(l)oeiend Boskoop, gehandeld op overige geconstateerde gebreken. Verharding, prullenbakken en hekwerken zijn ook direct vervangen.
 

Integrale aanpak Wijkbeheer: meer doen met minder

De raadsbesluiten over groen, natuurvriendelijke oevers, afval en speelplaatsen zijn in de uitvoering samengevoegd onder het integrale project B(l)oeiend Boskoop, bij de afdeling Wijkbeheer. Hierdoor konden de werkzaamheden van de verschillende taakvelden op elkaar afgestemd worden en zijn ook de andere taakvelden van Wijkbeheer betrokken, zoals verlichting, klein straatwerk en straatmeubilair. Op die manier is alles integraal, waardoor meer gedaan kon worden met minder geld. Ook zijn de beheerkosten vastgelegd in een meerjarige sluitende begroting. Voorafgaand aan de uitvoering zijn de betrokken inwoners via inloopdagen geïnformeerd over de geplande werkzaamheden in hun buurt. Tijdens deze dagen hebben de inwoners inbreng kunnen geven over zaken die spelen in hun straat, want bewoners weten immers zelf het beste wat er speelt in de eigen leefomgeving. Praktisch alle opmerkingen zijn binnen het project B(l)oeiend Boskoop verwerkt. Deze brede integrale aanpak brengt diverse voordelen met zich mee. Zo blijft de overlast voor bewoners beperkt tot een korte periode en verbetert het straatbeeld en de leefbaarheid van een buurt in zijn geheel. Omdat personeel en machines aanwezig zijn in de wijk, kunnen alle werkzaamheden direct en efficiënt worden uitgevoerd. 

Auteurs: Bert Adema (Hoofd Openbare Werken) en Joost van der Werf (Productverantwoordelijke Openbare Werken en projcectleider B(l)oeien Boskoop)

Meer artikelen met dit thema

descriptionArtikel

Objectieve data voor Hilversum met de Groene Stad Challenge

21 mrt om 09:58 uur

De Groene Stad Challenge geeft een gedetailleerd beeld van de groene stand van zaken in een gemeente en inzicht…

Lees verder »
descriptionArtikel

Onderzoek naar de waterbergende weg: we volgen de druppel door het hele systeem

19 mrt om 09:03 uur

Met meer dan een meter neerslag was het recordnat in Nederland in het afgelopen jaar. Maar 2023 kende ook…

Lees verder »
descriptionArtikel

Expertcolumn Luuk Postmes: Verwondering

14 mrt om 10:55 uur

Blijf je verwonderen, daar wordt de wereld beter van. En groener! Luuk Postmes van de gemeente Eindhoven  heeft…

Lees verder »

Weber ontwikkelt eco mortel voor 3D betonprinten

11 mrt om 14:06 uur

Weber, een pionier op het gebied van 3D betonprinten, heeft met Weber 3D eco de volgende generatie van haar…

Lees verder »
descriptionArtikel

‘Bij groen in de stad is één plus één zeven’

29 feb om 09:35 uur

Meer groen in de buitenruimte, het lijkt een inkoppertje in een tijd waarin we steeds regelmatiger kampen met…

Lees verder »
descriptionArtikel

Van Muijlwijkstraat Arnhem nu stuk groener en veiliger

23 feb om 11:20 uur

Van de ‘lelijkste straat van Arnhem’ naar de ‘groenste en coolste’ straat van de stad. De Van Muijlwijkstraat…

Lees verder »
descriptionArtikel

Breda wil een stad in een park zijn en investeert miljoenen

15 feb om 13:08 uur

Om een leefbare gemeente te zijn die klaar is voor de toekomst, investeert Breda zestien mijloen euro in het…

Lees verder »
descriptionArtikel

Het Rotterdams WeerWoord op de gevolgen van de temperatuurstijging

1 feb om 13:03 uur

Hoogwater, overstromingen, extreme regenval en hittegolven. Rotterdam moet zich als stad voorbereiden op een…

Lees verder »