Ook in de openbare ruimte is de zoektocht naar een nieuwe generatie gaande. Straatbeeld geeft ter inspiratie in iedere editie een podium aan een jonge 'openbare ruimte-maker' die zijn eerste sporen al heeft verdiend. in deze aflevering Pimm Terhorst, ontwerper van memorabele plekken.
Young professional in de openbare ruimte: Pimm Terhorst

Wat voor werk doe je in de openbare ruimte en wat houdt dit in de praktijk in?
Ik maak memorabele plekken, (openbare) ruimtes die een verhaal vertellen. Dit is ook waar de naam van mijn bedrijf, RuimteVerhaal, vandaan komt. Mijn werkzaamheden bestaan grofweg uit drie onderdelen: analyse, visievorming en uiteindelijk de uitvoering. Het mooiste vind ik om het gehele traject te doorlopen. Je hebt hiermee zicht hoe een plek functioneert, je hebt nagedacht over de grotere visie en strategie en uiteindelijk kun je dit vertalen naar hoe de stenen daadwerkelijk komen te liggen. Het begint met een globaal idee, maar uiteindelijk groeit het uit tot iets met heel veel details. Dat vind ik wel echt gaaf!
Welke studie heb je gevolgd en hoe ben je in deze functie beland?
Ik ben ooit begonnen met de studie ruimtelijke ordening en planologie aan de Hogeschool Utrecht. Toen merkte ik al vrij snel dat ik dit nog te abstract en weinig creatief vond. Hierop ben ik naar de academie voor bouwkunst gegaan. Het voordeel van die deeltijdmaster is dat je ook in de praktijk werkzaam bent. Dat deed ik destijds bij het architectenbureau van Sjoerd Soeters. Ik merkte dat Sjoerd goed wist om te gaan met de (financiële) belangen van onze opdrachtgevers en de ontwerpen slim wist aan te passen. Juist doordat hij zo meedenkend en flexibel was, werden veel van de projecten uiteindelijk gerealiseerd. Om zelf ook meer gevoel te krijgen bij het financiële aspecten en de belangen van de diverse stakeholders besloot ik de Master Urban & Area Development (MUAD) te volgen.
Drijfveer en passie?
Met de inrichting van de openbare ruimte kun je enorm veel impact maken op het leven van mensen: hun gezondheid, gedrag en beleving. Ik vind het een bijzondere verantwoordelijkheid om daarmee bezig te zijn en in de toekomst wordt het alleen nog maar interessanter. Denk aan actuele thema’s zoals eenzaamheid, klimaatverandering en AI. Er komt veel op de openbare ruimte af. Dat maakt het erg boeiend en veelzijdig.
Wat bevalt aan je werk?
Je leert een plek pas echt goed kennen wanneer je werkt aan een analyse, visie of ontwerp voor dit gebied. Soms kan een, op het eerste gezicht, nietszeggend plaatsje toch heel bijzonder zijn. Juist de gesprekken met de verschillende, lokale partijen vind ik altijd heel boeiend. Wat maakt ze trots op ‘hun’ gebied? Waar krijgen ze energie van? En welke belangen en ideeën hebben zijn ten aanzien van de openbare ruimte. Iedereen heeft vanuit zijn rol een eigen drijfveer en motivatie. Dit maakt dat geen enkel project hetzelfde is, waardoor het ook voor mij nooit saai zal worden.
Waar ben je trots op?
Het leukste vind ik dat je met elkaar iets unieks bedenkt en dat het dan ook gerealiseerd wordt. Voor Harderwijk hebben we bijvoorbeeld een innovatieve stadsmuur ontworpen. In Tegelen hebben we zelfs de herinrichting van het gehele centrum kunnen ‘aanjagen’. Met een k(l)ei sterke plan vanuit de ondernemers wisten we de gemeente te overtuigen om een krediet beschikbaar te stellen voor de uitvoering. Ik ben betrokken gebleven bij de verdere uitwerking en realisatie van het plan. Met behulp van een storytelling in de openbare ruimte hebben we het centrum van Tegelen van een enorme kwaliteitsimpuls kunnen voorzien.
Wat zie je als grootste uitdaging in je werk?
Aan de ene kant wil je zoveel mogelijk ambities meenemen in de plannen, aan de andere kant is het soms ook een uitdaging om hiervoor voldoende financiële middelen te verzamelen. Dit spanningsveld vind ik fascinerend, maar maakt het tegelijkertijd ook uitdagend.
Waar ligt de sleutel voor een toekomstbestendige leefomgeving volgens jou?
Gezondheid in brede zin. Het is volgens mij essentieel om in te zetten op een gezonde leefomgeving. Nog meer inzetten op de fietser en voetganger, met alle faciliteiten die hiervoor nodig zijn. Vanuit het lectoraat Building Future Cities van de Hogeschool Utrecht wordt ook veel onderzoek gedaan naar de gezonde stad. Welke aspecten zijn van invloed op de menselijke gezondheid? Zo heeft een masterstudent die ik begeleidde zijn thesis geschreven over luwteplekken. Want ook geluid kan enorm van invloed zijn op het welzijn en de gezondheid van mensen. Dit soort onderzoeken zijn in mijn optiek waardevol en kunnen het ontwerp van morgen enorm voeden.
Wat is jouw favoriete plek in de openbare ruimte en waarom?
Dat is dan toch het Sprookjesbos in de Efteling. Wat ik daar heel goed aan gedaan vind, is dat ze kromme paden hebben gemaakt. Dit maakt dat je voor de wandeling als het ware beloond wordt, want om elke ‘bocht’ en in elke hoek bevinden zich dan weer diverse verrassingen. Ik wil hiermee niet zeggen dat je dit ook toe moet of kunt passen op andere plekken, maar de filosofie erachter is wel iets wat mij enorm aanspreekt. In Parijs heb je een beetje hetzelfde idee: als je dan vanaf het Louvre naar de Arc de Triomphe loopt, heb je ook als het ware elke keer weer een nieuwe scène die zich afspeelt, wat de hele lange Champs-Élysées toch een stukje minder lang maakt.
Wie of wat is een grote inspiratie voor je?
Dit sluit wel aan bij het Sprookjesbos, want dat is Anton Piek. Zijn oog voor detail vind ik heel mooi, omdat je op die manier met kleine middelen weldegelijk impact kunt maken. Tijdens mijn werk bij Sjoerd Soeters heb ik ook nog weleens tekeningen van Anton Piek erbij gehaald, op het moment dat we met een ontwerp bezig waren.
Wat is een aansprekende innovatie in de openbare ruimte voor jou?
Dat is dan toch het project ‘Marbles’, een ontwerp van Daan Roosegaarde. Dat zijn stenen die interactie aangaan met de gebruiker. Op het moment dat de gebruiker op die steen gaat zitten of die steen aanraakt, zie je dat die stenen anders licht gaan geven. Dat vind ik een leuke en frisse gedachte, omdat dan zelfs straatmeubilair kan inspelen op gedrag.
Wat zou je veranderen aan de openbare ruimte als je een toverstaf had?
Dan zou ik graag de ondergrond op plekken kunnen aanpassen. Soms willen we bijvoorbeeld graag ergens bomen plaatsen, maar kan dit niet door beperkingen in de ondergrond. De ondergrond is natuurlijk iets wat je niet elke dag ziet, maar waar wel grote beperkingen, maar ook kansen liggen. Als ik een toverstaf had, zou ik dit graag optimaliseren.
Hoe zie je de toekomst in jouw functie en in de openbare ruimte?
In mijn optiek gaan ontwerpers steeds meer een verbindende rol vervullen. Het is wel van essentieel belang dat je als ontwerper hierin gevoed wordt door de verschillende betrokken partijen. Deze partijen krijgen meer invloed en zijn daarmee van een steeds groter belang. Participatie is dan ook een punt dat zeker meegenomen moet worden. Dit is hét moment om ‘ambassadeurs’ te creëren. Zij kunnen de kwaliteit van een (openbare) ruimte naar een hoger niveau tillen, doordat zij het verhaal van deze ruimte vertellen, hier activiteiten ondernemen (of zelfs organiseren) en bijvoorbeeld helpen in het onderhoud.