MKI in uitvraag noodzakelijk voor circulair inkopen

Het bedrijf is een van de vier leveranciers die meewerkte aan de handleiding Armaturen&MKI.

Waarom heeft uw bedrijf meegewerkt aan de totstandkoming van dit rapport?

Orange Lighting heeft Maatschappelijk Verantwoordelijk Ondernemen hoog in haar vaandel staan. En omdat wij hieraan nadrukkelijk een invulling willen geven zijn wij o.a. ISO 14001 gecertificeerd. Dit houdt in dat wij ieder jaar bewust met ons team nadenken hoe wij met onze bedrijfsactiviteiten een zinvolle invulling kunnen geven aan een betere wereld, nu en in de toekomst. Toen Daaf de Kok ons vroeg deel te nemen aan een gezamenlijke pilot met zeven overheden en drie andere marktpartijen, hebben wij hier enthousiast en overtuigd ja op gezegd. Niet alleen omdat in 2023 de overheid circulariteit moet meenemen in hun uitvraag, maar met name omdat wij oprecht geloven dat een goede keuze van de grondstoffen een duurzaam effect heeft op onze maatschappij in de toekomst, zonder hierbij een concessie te moeten doen aan de kwaliteit van een armatuur. Het meedoen aan deze uitdagende pilot heeft ons inzichten opgeleverd die wel degelijk bijdragen aan de wijze waarop Orange Lighting gaat ontwerpen en ontwikkelen. Als voorbeeld noem ik ons modulaire ‘Ekra’ paaltop armatuur. Deze armatuur staat volledig model voor wat wij geleerd hebben over circulariteit tijdens deze pilot en hoe wij graag gezien willen worden in de markt. Een tweede reden dat wij met grote overtuiging hebben deelgenomen in deze MKI-pilot, is het objectief meetbaar maken van circulariteit. Doordat een onafhankelijke en een geaccrediteerde instantie ons controleert op de aangeleverde informatie en omdat die informatie op één manier geïnterpreteerd kan worden, is de MKI-factor een objectief en betrouwbaar beoordelingscriterium in een aanbesteding.

Het maken van een MKI voor een armatuur is een grote klus. Hoe gaat u dit de komende tijd aanpakken?

Het is correct dat het verkrijgen van een MKI een intensief traject is en extra investeringen van een bedrijf vergt. Anderzijds, als je samenwerkt met betrouwbare, professionele fabrieken en toeleveranciers is de benodigde informatie snel boven water te krijgen. Voor de Ekra-armatuur geldt dat het een volledig eigen, door Orange Lighting ontwikkeld armatuur is, waarbij wijzelf bepalen welke grondstoffen, afmetingen en slimme constructies worden toegepast. Ook bij toekomstige zelf te ontwikkelen armaturen zullen wij de kennis die wij hebben opgedaan tijdens de MKI-pilot, zorgvuldig toepassen op het ontwerp, de materiaalkeuze en de productie. Voor de overige armaturen die wij leveren, gaan wij in goede samenwerking met de diverse overheden/opdrachtgevers en onze toeleveranciers in gesprek, om op een zo kort mogelijke termijn de MKI-waarde te bepalen. Als de MKI bepaald is, kunnen wij vandaaruit verder ontwikkelen om een nog betere MKI-score te realiseren. Dit zal een continu proces zijn.

Welke haken en ogen zitten er aan het maken van een MKI voor leveranciers?

Op zich zien wij niet zozeer dat er haken en ogen zitten aan het opstellen van een MKI. De bepalingsmethodiek is duidelijk geformuleerd door de Stichting Bouwkwaliteit (SBK). De betreffende milieueffecten zijn gekwantificeerd d.m.v. de Nationale Milieudatabase, in nauwe samenhang met de toegepaste rekenregels die hiervoor eenduidig van toepassing zijn. Een mogelijke valkuil zou kunnen zijn dat het doel waarvoor de armatuur geproduceerd is, wordt overschaduwd door het middel MKI. Als bijvoorbeeld MKI als doel boven het resultaat wordt gesteld om een goede beeldkwaliteit te krijgen, slaan we de plank mis. Zo zou je voor een paaltop armatuur op een lichtpunt hoogte van 4m. een glazen afscherming kunnen plaatsen in plaats van Polycarbonaat. Echter is de kans groot dat er geen armatuur meer heel blijft vanwege de kwetsbaarheid van glas. Tenzij het glas extra sterk en dik is, maar dan verandert het lichtbeeld en zal de efficiëntie aanzienlijk afnemen.  

Op welke manier helpt de handleiding hierbij?

De handleiding geeft opdrachtgevers en opdrachtnemers inzicht hoe ze de MKI factor zouden kunnen toepassen en helpt overheden om in 2023 een aanbesteding circulair uit te vragen. De handleiding pretendeert niet volledig te zijn en ook niet dat alles al in kannen en kruiken is. Er is ruimte voor discussie en verbetering. Het is een uitstekend initiatief waaraan de betrokken deelnemers oprecht hun tijd, middelen en energie in hebben geïnvesteerd om te komen naar een model waarin circulair aanbesteden objectief wordt en “mooie woorden” meetbaar zijn.

Wat is er wat u betreft nog nodig om MKI/LCA standaard onderdeel te laten zijn van een (circulaire) aanbesteding?

De zeven overheden, de andere 3 marktpartijen en Orange Lighting, hebben bijna anderhalf jaar intensief en in goede harmonie met elkaar nagedacht over de wijze waarop we een invulling kunnen geven aan de MKI. Hierbij is bijvoorbeeld uitvoerig gesproken over het toepassen van (Spuit)giet Aluminium (AL) of Polycarbonaat (PC), als grondstof voor de armatuur. Hoewel PC goedkoop is en voor bepaalde doeleinden uitstekende eigenschappen bezit, blijkt o.a. uit een literatuurstudie van de Universiteit Twente, uitgevoerd door Suster B.V., dat PC niet circulair is. Dit wordt bevestigd in de handleiding waarin we lezen dat voor PC een beperkte levensduur geldt en recycling, op hetzelfde niveau met dezelfde hoeveelheid, niet mogelijk is. Voor Aluminium geldt dat het bijna eindeloos door kan worden gebruikt met dezelfde kwalitatieve eigenschappen. Opdrachtgevers zullen zich bewust moeten zijn van wat hun rol is in het aanjagen en stimuleren van een circulaire economie door o.a. hun programma van eisen (PVE) en/of aanbestedingsvorm/-procedures zorgvuldig te kiezen. Een verwijzing in de aanbesteding naar een brochure over circulariteit is echt onvoldoende en leidt tot een beoordeling op de laagste prijs, waardoor leveranciers/fabrikanten niet gestimuleerd worden daadwerkelijk hun product en productieproces onder de loep te nemen en te verbeteren. Het implementeren van de MKI in een uitvraag, eventueel met het geven van de mogelijkheid deze binnen een bepaalde periode te realiseren, is absoluut noodzakelijk om circulair inkopen mogelijk te maken.