Van boomrooster tot buitenbank: vader en zoon Willems over 30 jaar straatmeubilair

De eerste stappen: van Bunschoten naar Spanje 

Frank begon zijn loopbaan bij Samson bv als specialist/vertegenwoordiger appendages voor drink- en afvalwater. Ondernemen zat hem in het bloed, dus zette hij al snel de stap om de Samson-boomroosters actiever in de markt te zetten. De Divisie Groen werd opgericht en groeide al snel naar een omzet van 400.000 gulden. 

In een tijd waarin een buitenbank niet meer was dan twee betonnen staanders met een paar balken, was er ruimte om uit te breiden met moderner straatmeubilair. Eerst met het Engelse Townscape en later met de vertegenwoordiging van drie sterke Spaanse merken: Escofet, Santa & Cole en DAE. Die samenwerking ontstond dankzij een project in Den Bosch, waar de Spaanse architecte Beth Galí het ontwerp maakte en Samson het grootste boomrooster van Nederland leverde. Omdat in dat ontwerp ook meubilair van Spaanse leveranciers was opgenomen, werd Frank gevraagd dit te organiseren. 

Het werkbezoek in Spanje bleek een eyeopener: hij wilde dat niveau straatmeubilair ook in Nederland introduceren. De fraaie brochures van de drie leveranciers werden in de jaren negentig een geliefd visitekaartje voor ontwerpers en ambtenaren. In het pre-internettijdperk dienden ze als inspiratiebron en werden de foto’s vaak uitgeknipt voor presentaties. 

Trends in de openbare ruimte 

“Misschien wel de belangrijkste ontwikkeling is de toename van het budget dat overheden en andere partijen beschikbaar stelden voor de openbare ruimte. Nadat de wederopbouw na de Tweede Wereldoorlog sober was voltooid en het economisch beter ging, brak een volgende fase aan. Pleinen kwamen in beeld als visitekaartje van de gemeente, soms zelfs als middel om elkaar de loef af te steken. Met de groei van aandacht en budget nam ook het aantal landschapsarchitecten toe. Intensieve samenwerking met onder meer Paul van Wijk (Stijlgroep) en Peter Lubbers (Buro Lubbers) resulteerde in mooie projecten die hun stempel op de openbare ruimte drukten. Gemeenten, ontwerpers, aannemers en leveranciers werkten samen aan de verfraaiing van Nederland. Ook belangenverenigingen voor fietsers, ov-reizigers en ouderen kregen steeds vaker een stem in het ontwerp.” 

Naast meer aandacht voor kwaliteit groeide ook de focus op duurzaamheid en later circulariteit. “Vanuit zakelijke ambitie en persoonlijke betrokkenheid hebben we ons altijd als koploper willen positioneren. We behaalden in 1996 als eersten het FSC-certificaat en introduceerden het eerste CO2-neutraal geproduceerde straatmeubilair van Euroform. Toch moet het eerste bestek waarin expliciet CO2-neutrale productie wordt gevraagd nog komen. Nog altijd geven prijs en design de doorslag.” 

Een constante factor is de kennis die Frank en later Ruben meenamen in het ontwerp- en realisatieproces. “We denken graag mee, zijn kritisch bij zowel ontwerp als uitvoering en worden daarom nog altijd vaak gevraagd om actief mee te denken – soms zelfs als lid van een bouwteam. Ondanks dat het inkoop- en aanbestedingsproces flink is veranderd, blijft er gelukkig oog voor kwaliteit.” 

Over innovatie is Frank nuchter: “Slimme toepassingen? Vaak defect voordat ze in gebruik zijn. Innovatie? Uiteindelijk blijft de zithoogte van ene bank tussen de 45 en 50 centimeter. Wel zien we steeds meer vraag naar custom made organische vormen en grotere banken, aangevuld met losse stoelen.” 

Als laatste trend noemt hij het toenemende belang van de buitenruimte als plek voor ontmoeting, ontspanning, bewegen en vergroening. “Of er de komende jaren genoeg budget is om die ambities waar te maken, is de vraag.” 

Ook de sector zelf professionaliseerde. “Een serieus vakgebied verdient een eigen vakblad. Daarom ondersteunde ik het initiatief van uitgever Frank Bekker bij de start van Straatbeeld, onder meer door mijn verzendlijst beschikbaar te stellen.” 

Projecten met een stempel 

In de loop der jaren realiseerden Frank en Ruben met GroundLevel honderden projecten. Een aantal springt eruit. Zo werkten ze intensief mee aan de herinrichting van het centrum van Almelo. “We mochten hier als lid van het bouwteam meedenken en hebben met bijzondere banken, plantenbakken, fietsparkeerstroken en vele meters reling ons stempel mogen drukken. Tien jaar later staat alles er nog prachtig bij, en dat vinden we belangrijk.” Extra bijzonder: Frank voerde fase 1 uit, Ruben fase 2. 

Andere memorabele projecten zijn Tolkamer, het eerste project met Engels straatmeubilair, en Amersfoort, waar samen met ontwerper Bruno Doedens van DS Amsterdam en de toenmalige wethouder onder meer bijzondere gietijzeren fietsenrekken en afvalbakken werden ontworpen en geleverd. 

Van vader op zoon 

Sinds twee jaar leidt nu neef Patrick samen met Ruben GroundLevel, het bedrijf dat Frank in 2007 startte. Hoewel Ruben opgroeide tussen het straatmeubilair, was het onderwerp voor hem aanvankelijk geen jongensdroom. Logistiek en transport trokken hem meer. Toch begon het te kriebelen en toen GroundLevel in 2017 verder groeide, trad hij in dienst. Hij werd ingewijd in alle facetten van het bedrijf: van inkoop en verkoop tot administratie. 

Met de recente overname van Samson Urban Elements en de uitbreiding van het sales- en ontwerpteam kan Ruben zich meer richten op de interne organisatie, waar ook zijn kracht ligt. Als meest bijzondere project dat hij samen met Patrick heeft uitgevoerd, noemt Ruben de Universiteit Leiden. Vanwege de omvang, het meedenken in het proces en de eerste toepassing van geopolymeerbeton-banken. Bovendien was dit het begin van een goede samenwerking met Weverling, die zeker een vervolg krijgt. 

Blik op de toekomst 

“Het klimaat en de opwarming van de aarde gaan een steeds grotere rol spelen. We trekken vaker naar buiten en de behoefte aan groen neemt toe. Het belang van hergebruik van steeds schaarser wordende materialen zal verder groeien. Tegelijkertijd verwachten we dat budgetten krimpen, wat leidt tot uitstel van vervanging en meer vraag naar hergebruik.” Refurbished boomroosters en afvalbakken maken inmiddels al deel uit van het program. 

Praktische ervaringsregels zijn volgens de Willemsen minstens zo belangrijk: Ouderenbanken altijd met armleuningen uitvoeren, afvalbakken niet te dicht bij een bank vanwege de wespen en onder bomen worden banken al snel ondergepoept en groen. 

Het GroundLevel-team met (v.l.n.r.) Mylo en Patrick Speijers,Nigel Smit, Frank en Ruben Willems

Cirkel rond: Samson terug op de gevel 

Met de terugkeer van het Samson-merk krijgt GroundLevel niet alleen een sterk label terug in huis, maar ook een bevestiging van continuïteit en vakmanschap. Frank: “Voor mij persoonlijk voelt de terugkeer van Samson als het sluiten van de cirkel.”  

Frank en Ruben Willems kijken ieder vanuit hun eigen generatie naar de toekomst van de openbare ruimte, maar delen dezelfde overtuiging: kwaliteit, duurzaamheid en samenwerking zijn blijvende waarden. Daarmee bouwt GroundLevel voort op een rijke traditie én staat het bedrijf klaar voor de uitdagingen van morgen. 

GroundLevel 
Spankeren 
0313 843743 
groundlevel.nl