Coronaproof OVLNL kenniscafé in het teken van Licht op Landschap

Om de anderhalve meter afstand te kunnen garanderen werd er uitgeweken naar theater De Meenthe in Steenwijk. Het kenniscafé werd in Steenwijk gehouden omdat dit de thuisbasis is van hoofdsponsor van de middag Eleq; ontwikkelaar en producent van slimme elektrotechnische toepassingen. Licht op Landschap was niet alleen het thema, maar zo heet ook het onderzoek van het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW). In het Licht op Landschap project wordt onderzocht hoe dieren omgaan met lichtintensiteit. Het onderzoek is een vervolg Licht op Natuur. “Wil je het minste effect op de natuur hebben, dan is het aan te raden om rood licht te gebruiken als het gaat om vleermuizen, insecten en woelmuizen”, zo vertelde bioloog en onderzoeker Kamiel Spoelstra tijdens het kenniscafé. “Vanuit het onderzoek Licht op Natuur weten we dat groene verlichting voor veel dieren, en zeker voor vleermuizen, het meest verstorend werkt.”

Lichtintensiteit 

Voor Licht op Landschap gaan de onderzoekers een stap verder. “We gaan nu onderzoeken hoe dieren omgaan met lichtintensiteit. We willen weten hoe ver een lichtbron soorten als vleermuizen en muizen wegdrukt uit hun leefgebied. Ook kijken we naar lichtinvloeden in het landschap. Hoe ver moet een lantaarnpaal van het leefgebied afstaan om diersoorten niet te verstoren?” Lichtintensiteit verminderen is belangrijk voor dieren die zich willen verplaatsen, zo stelt Spoelstra. “We moeten echt toe naar maatwerk als het gaat om de openbare verlichting. Er zijn in de praktijk al goede voorbeelden. Zo wordt er bijvoorbeeld in een nieuwbouwwijk gelegen aan het water rood licht gebruikt omdat er veel vleermuizen overvliegen. Zo hebben de dieren zo min mogelijk last van de verlichting in de woonwijk.”

Filip van der Heijden kwam tijdens het kenniscafé de bezoekers bijpraten over het Omgevingsgericht Lichtontwerpen. Begin volgend jaar komt er een OVLNL publicatie uit over dit thema. In verschillende werkgroepen wordt er gewerkt aan de verschillende thema’s van de publicatie. Van der Heijden is de kartrekker van de werkgroep welbevinden. Tijdens het kenniscafé liet hij de bezoekers door middel van een aantal vragen meedenken over het thema welbevinden. De uitkomsten van de enquête worden meegenomen in de publicatie.

Discussietafels

Het tweede deel van het kenniscafé bestond uit twee discussietafels. Onder leiding van Kamiel Spoelstra en Vincent Gorte (accountmanager bij Eleq) discussieerden de deelnemers over twee stellingen; hoe maken we de nachten weer donker en de sterren weer zichtbaar en halen wij de duurzaamheidsdoelstellingen. Spoelstra over de bevindingen van zijn groep: “De verlichting in Nederland gaat vroeg aan en brandt lang. Er ontstaan de nodige ergernissen op plekken waar veel lichten branden. We moeten zorgen voor de juiste kennis bij beleidsbepalers en kenbaar maken dat er veel te kiezen is als het gaat om licht dempen of uitschakelen en kleurstellingen. De technologie is het probleem niet om Nederland donkerder te maken. Door te zorgen voor de juiste kennis bij beleidsbepalers kunnen we uiteindelijk zorgen voor maatwerk op wijkniveau.”



Gorte en zijn groep stelden vast dat de energiedoelstellingen geen stip aan de horizon zijn waarnaar toegewerkt wordt. “Het onderwerp is deels weggeëbd, maar dat komt bijvoorbeeld ook omdat veel gemeenten al veel gedaan hebben, bijvoorbeeld door een zuinig lichtareaal op te tuigen. Gemeenten moeten nu breder gaan kijken dan alleen het gebruik van zuinige ledverlichting. De energievraag stijgt door de toename van bijvoorbeeld elektrische auto’s en het inrichten van aardgasvrije wijken. Hoe ga je hier als gemeente mee om? Met de energiedoelstellingen in het achterhoofd moet daar goed over nagedacht worden.”