December 2009: Twintig jaar STRAATBEELD

Die puberteit verliep rustig, ondanks de ‘overstap’ van vader Frank naar vader Geert. En nu is ze ineens volwassen. Haar uiteenlopende interesses zijn in evenwicht en ze heeft een fijn beroep, namelijk werken aan de leefomgeving. Verhardingsmaterialen, verlichting, speelplaatsen en straatmeubilair zijn haar lust en haar leven. Gelukkig houdt ze ook van groen en natuur, want die maken haar en haar werk mooier en evenwichtiger.

De openbare ruimte waar zij zich voor inspant is gebaat bij de aanwezigheid van veel groen. Stel je een straat voor zonder een spoortje natuur. Als het een mens was zou je zeggen: zij is bleek en mager, gestrest en armoedig. Zet een boom in de straat en deze krijgt, letterlijk en figuurlijk, meer kleur. Bij een straat met veel ‘groen’ ontstaat een beeld van weelderigheid, gezondheid, rijkdom en rust. De stap naar de gebruikers van deze leefomgeving, de mensen, is snel gemaakt. Ze blijken beter te functioneren in een natuurlijke omgeving, sociaal, psychisch én fysiek. Dit inzicht is de afgelopen twintig jaar ontstaan en moet nu invulling gaan krijgen.

Tot nu gebruikten we bomen, struiken en plantsoenen vooral om hun uiterlijk: voor aankleding, structuur en verkeersgeleiding. Ze werden ook als zodanig beheerd. Dat het om levende natuur ging vergaten we wel eens. Er werd geschoffeld, gesnoeid en gespoten om alles in het gareel te houden en spontane uitbarstingen van groei werden niet op prijs gesteld. Natuur was en is in de ogen van veel mensen vies en eng. We zijn het besef kwijtgeraakt dat alles natuur is, zelfs ons eigen lichaam met de bacteriën en schimmels die erop en erin leven. Gewapend met bleekwater en tandenborstel gaan we alles te lijf om maar zo ‘schoon’ mogelijk te blijven.

En nu leren we langzamerhand dat al die natuurlijke processen nodig zijn en dat we nog steeds dichter bij de holbewonende oermens staan dan sommigen van ons misschien lief is. Wij zijn toch schoon en beschaafd? Wij hebben de natuur toch niet meer nodig? Lastig om dan te moeten erkennen dat we juist niet zo schoon en beschaafd zijn en dat we de natuur harder dan ooit nodig hebben om onze onbeschaafde, vervuilde, opgewarmde leefwereld weer schoon en gezond te maken.

Dus ik hoop dat STRAATBEELD zich de volgende twintig jaar bezig zal houden met duurzaamheid bij al haar aandachtsgebieden. En dat zij helpt, het groen als wezenlijk onderdeel van de openbare ruimte weer een plek te geven. Groen wordt weer natuur en de bewoners moeten leren daarmee om te gaan. Ze weten het instinctief misschien nog wel, maar velen hebben toch weinig waardering meer voor ‘die vieze bomen’. En we leren de kinderen weer in contact te komen de (hun) natuur. We worden minder paniekerig bij vuile handen en geschaafde knieën. Struinbossen, klimbomen, boomkruinpaden en natuurlijke speelplekken zijn in opkomst. Hoera!

Dus laat STRAATBEELD maar dansen op haar twintigste verjaardag. Een feest in een lommerrijke omgeving, verlicht door de mooiste ledlampen, op hergebruikte straatsteentjes. De vogels verzorgen de muziek en vlinders dansen mee. We rusten uit op duurzaam straatmeubilair en de kinderen beleven intussen avonturen in het bospark.

Utopie? Ik denk het niet, want dit is hard nodig. Een mooie uitdaging voor iedereen in ons vakgebied, dus ook voor STRAATBEELD!

Marjan van Elsland