Slimme openbare verlichting - Hoe slim gaan we het aanpakken?
De vervanging van openbare verlichting door led is in volle gang. Omdat veel gemeenten ook iets willen doen aan hun CO2-emissie en energiegebruik, komen ‘slimmere’ oplossingen in beeld, waarbij de verlichting reactief of interactief reageert op mensen of omstandigheden. Ondertussen wordt ook druk gesproken over de aanleg van 5G netwerken en hierbij wordt regelmatig gerefereerd aan de lichtmast als ‘ideaal’ opstelpunt. Bovendien speelt de omslag naar duurzame mobiliteit, waarbij een groot aantal laadpunten voor elektrische voertuigen nodig is. Als alles aan elkaar wordt gekoppeld wordt de vraag: hoe slim gaan we het maken?
Een grote uitdaging zit natuurlijk in het verlichtingsysteem zelf. In het Interreg Smart Space project wordt gezocht naar wenselijke ‘use cases’ voor slimme verlichting. Uit intensieve gesprekken met bewoners en belanghebbenden in verschillende wijken blijkt dat er veel interesse is om de lichtniveaus aan te kunnen passen aan de omstandigheden. Soms zijn dat hogere lichtniveaus, bijvoorbeeld aan het einde van de uitgaansavond, soms ook lagere, om een soepelere overgang te maken van woonwijken naar aangrenzende, onverlichte buitengebieden. Voor veel van deze toepassingen zijn tijd geschakelde dimscenario’s al voldoende. Maar bijvoorbeeld het actief mee laten ‘ademen’ van de openbare verlichting met de aanwezige private verlichting (zoals etalages en lichtreclames) in winkelstraten is technologisch een grotere uitdaging. Idealiter wil je dan alleen openbare verlichting toevoegen aan de private verlichting waar dat nodig is. Maar omdat etalages later op de avond vaak uit gaan, winkelpanden gesloten worden of veranderen van eigenaar, moet het systeem eigenlijk steeds de actuele lichtniveaus en -verdeling meten om zich daaraan aan te passen. Dat vraagt een veel complexer systeem: hoe ver willen we daarin gaan?
Een minstens zo grote uitdaging zit in de organisatie. Wanneer bijvoorbeeld 5G of laadinfrastructuur gekoppeld wordt, gaat dit het traditionele kennisdomein van openbare verlichting te boven. Overigens vereisen veel ‘smart city’ applicaties, die gebruik maken van de lichtmast als opstelpunt voor sensoren of andere hardware, samenwerking met andere disciplines (en gemeentelijke afdelingen). Slimme verlichting brengt nieuwe onderwerpen op tafel, zoals datamanagement, privacy, eigenaarschap en toegang tot data, verzameld in de openbare ruimte. Dit vraagt samenwerking: hoe gaan we dat organiseren?
Vanuit het kennisnetwerk ‘Smart Lighting’ van OVLNL onderzoeken studenten van de Technische Universiteit Eindhoven verschillende cases waarin gemeenten ‘slim licht’ hebben ingekocht, om te leren welke keuzes gemaakt zijn en welke organisatorische uitdagingen daarmee gepaard gaan. Heeft u ook een mooi voorbeeldproject, of staat u de komende tijd voor een aanbesteding en weet u niet precies wat te doen: laat het even weten via e.d.ouden@tue.nl.
Bij het thema van dit artikel betrokken organisaties
Meer artikelen met dit thema
‘Durf je leveranciers kritische vragen te stellen’
28 sep 2023“Duurzaam werken en denken is beter voor ons allemaal, en voor Modernista bestaat er simpelweg geen alternatief…
Lichtmasten kunnen makkelijk een tweede ronde mee
27 sep 2023Lichtmasten een tweede leven geven. Dat is één van de missies die Valmont voor zichzelf heeft. Ook wil de…
Waarom kiezen voor Zhaga-armaturen in de openbare verlichting?
27 sep 2023De verlichtingssector speelt een fundamentele rol in de duurzame ontwikkeling van steden. Volgens gegevens van…
Minder elektriciteit, minder kosten, minder uitstoot
26 sep 2023Het stroomnet in ons land zit overvol. Zo vol dat het de energietransitie in de weg zit en steeds meer…
Ledsignalering in de weg laten voetganger en fietser veilig oversteken
26 sep 2023Veilig oversteken is voor elke weggebruiker van essentieel belang, maar vooral voor fietsers en voetgangers is…
Urban Units: een nieuwe norm voor het stadsleven
26 sep 2023URBAN UNITS is een concept dat draait om HEPER's ideaalbeeld van buitenlichtmasten die als infrastructuur…
Vakbeurs Openbare Ruimte, Focus Op: Lightronics
25 sep 2023Sunpole C integreert zonne-energie in openbare verlichtingssystemen
25 sep 2023GHM Eclatec staat bekend om zijn inzet voor milieuvriendelijke technologieën en heeft zich actief ingezet om…