Als er iets fijn is als je je door de openbare ruimte beweegt, is dat het moeiteloos gaat. Dat je kunt genieten van wat er om je heen gebeurt, van wat er te zien is en wie je ontmoet. Dat fijne gevoel komt door goed beheer. En zoals bij zovele dingen in het leven, ontdek je pas hoe groot de waarde daarvan is als je het niet meer ervaart.
Beheer zorgt voor comfort voor iedereen
Tekst: Denise A.M. Janmaat, directeur Nederlands Instituut voor Toegankelijkheid
Een rolstoeler of iemand die met een rollator of krukken loopt, wordt zich dat elke dag bewust. Een ouder met een kinderwagen merkt het trouwens ook. Zodra er oneffenheden in het trottoir zijn, blijft alles wat rolt erachter steken en als het echt tegen zit, word je uit evenwicht gebracht en val je. Daarna ben je als gebruiker extra alert en hebt meer aandacht voor het trottoir dan voor al het leuks en moois dat er om je heen gebeurt.
Daarmee is precies beschreven waarom beheer zo belangrijk is en een intensieve samenwerking met andere afdelingen binnen de gemeente zo essentieel is. Als die goed is, is dat in de openbare ruimte te zien. Dan is het fijn om je daarin te bevinden en bewegen. Het leidt tot comfort en ontspanning.
Verschillen
Door ons werk komen we op veel plaatsen in het land en ontdekken daardoor ook de grote verschillen in het beheer van de openbare ruimte. Die ontstaan soms door andere accenten die gelegd worden. Soms ook door keuzes die gemaakt worden en prioriteiten te stellen. En soms ook gewoon doordat er minder budget wordt toegekend aan beheer.
Zo komen we in gemeenten waar de bestrating verzakt is, de markering vervaagd en de verlichting matig. Net als we in gemeenten komen waar er goed gedoseerd is, in geleide- en gidslijnen. Waar op- en afritten en hellingbanen goed gemarkeerd zijn, ze voldoen aan de richtlijnen en daardoor als vanzelfsprekend te gebruiken zijn bijvoorbeeld.
Elders valt op dat er nauwelijks een gehandicaptenparkeerplaats te vinden is, terwijl er in een andere gemeente relatief vaak een beschikbaar is. Ze zijn nog te vaak niet van de juiste afmeting, hoewel er steeds vaker zichtbaar is dat er aandacht voor is.
Beheerder betrekken bij proces
In een project dat we binnen een gemeente mochten ondersteunen, werd rondom een nieuw zorgcentrum de openbare ruimte in de laatste fase ingericht. Toen bleek dat er een aanzienlijke uitdaging lag om rolstoelers en rollatorgebruikers veilig over te laten steken naar het gebouw en er ook een flink aantal mensen met visuele en oriëntatie beperkingen hun weg moesten vinden, werd er opnieuw kritisch naar de inrichting gekeken. Door de beheerders actief te betrekken bij het proces zijn er goede oplossingen gevonden.
Een verrassend andere keuze in verlichting leidde tot een aanzienlijke besparing in kosten en beter zicht voor de gebruikers met een visuele beperking. Hierdoor kon het trottoir anders ingericht worden en werd de oversteek beter vindbaar en veiliger. Een win-win situatie.
In een andere gemeente werd na toetsing van de toegankelijkheid van de bushaltes en de routes er naartoe, besloten dat de bestrating van de looproutes die op de haltes aansluiten een upgrade kregen en er geleidelijnen werden aangelegd. Verder werd afgesproken dat er intensievere controles zullen worden uitgevoerd om de toegankelijkheid en daarmee ook de veiligheid op niveau te houden.
Afstemming gebruiker en beheer
Een laatste voorbeeld uit de praktijk is een gemeente waar er een actief platform gehandicapten is dat speciale werkafspraken met de afdeling beheer heeft gemaakt om obstakels en knelpunten te signaleren die de toegankelijkheid belemmeren of die risicovolle situaties opleveren. Omgekeerd informeert de afdeling beheer bij hen wat bijvoorbeeld de handigste omleidingsroute is bij werkzaamheden en hoe die het beste kan worden aangegeven, zodat zij ook die omleidingsroute toegankelijk kunnen laten zijn.
Goed beheer is als een gastheer die het de gebruiker naar de zin maakt. Zo voelt het zeker voor mensen met een beperking. Als zij minder alert hoeven te zijn omdat de openbare ruimte goed beheerd wordt, brengt dat rust, comfort en energie die voor andere dingen kan worden gebruikt. En met zo’n eindresultaat is het voor alle partijen een kleine moeite om de samenwerking zo vorm te geven dat dat gaat lukken.
Bij het thema van dit artikel betrokken organisaties
Meer artikelen met dit thema
Slimme verkeerslichten wijzen fietsers snelste weg in Breda
5 jan om 16:13 uurLang voor een stoplicht moeten wachten kan voor fietsers een reden zijn om alsnog door rood te fietsen. Met…
Kinderen co-ontwerpers kleurrijke kruispunten in Zwolse wijk Stadshagen
14 dec 2023Wat gebeurt er als we kinderen de baas maken in het verkeer? In de Zwolse wijk Stadshagen was dat in september…
Steun bewoners voor groen beheer in Groningen
12 dec 2023Minde zwerfafval en meer groenonderhoud. Zo zou het beheerbudget moeten worden verdeeld als het aan de inwoners…
‘Wij verbinden mensen met data, data met mensen en data met data’
12 dec 2023Bij het beheer van de openbare ruimte staan we voor flinke uitdagingen. Wateroverlast, droogte, hittestress en…
Verlichting beheren is een fluitje van een cent met LMS
4 dec 2023Openbare verlichting efficiënt beheren én onderhouden: wie wil dat nu niet? Waar voorheen in Excellijstjes werd…
CROW publiceert Verkenning zebrapaden
17 nov 2023Gemeenten hanteren verschillende uitgangspunten voor het toepassen van voetgangersoversteekplaatsen. Rond…
Almere wil plaatsing elektrische laadpalen versnellen
5 okt 2023Om te kunnen voldoen aan de de toename van de vraag naar elektrisch rijden zet Almere in op een versnelling…
Ledsignalering in de weg laten voetganger en fietser veilig oversteken
26 sep 2023Veilig oversteken is voor elke weggebruiker van essentieel belang, maar vooral voor fietsers en voetgangers is…