Toegankelijkheid levert zóveel meer op

dinsdag 6 april 2021
timer 5 min
Bij het optimaliseren van de toegankelijkheid in uw gemeente bereikt u meer dan u wellicht denkt. Dat blijkt telkens weer. Dat komt vooral doordat toegankelijkheid zoveel raakvlakken heeft met andere disciplines. Dit is bij niet iedereen bekend, vandaar dat ik deze keer graag voorbeelden met u deel die inzicht geven in de ‘bijvangst’ van het realiseren van toegankelijkheid.

Stelt u zich een intensief gebruikte stedelijke omgeving voor waar een nieuw te bouwen zorgcomplex haar toegang krijgt aan een trottoir dat een aanzienlijk hoogteverschil overbrugt. Voor de kwetsbare bewoners die hier gaan wonen is de hellingshoek van dit trottoir van groot belang omdat zij zich onder andere met scootmobielen, rolstoelen en rollators voortbewegen. Net zoals voor de leveranciers die bij het laden en lossen met hun rolkarren met linnengoed en bevoorrading qua fysieke belasting een flauwe helling makkelijker overbruggen. Voorts moet er een kiss&ride-zone komen om bewoners met de auto op te halen of te brengen. Het intensief gebruikte, geasfalteerde fietspad dat er al ligt mag bovendien niet gewijzigd worden, zo blijkt uit de briefing.

In deze casus is de vraag hoe de toegang tot het zorgcomplex volgens de toegankelijkheidsrichtlijnen kan worden geregeld, passend in het beeld van de omgeving en rekening houdend met de diverse andere doelgroepen en wensen. Uit de nadere analyse werd duidelijk dat deze casus weliswaar over toegankelijkheid gaat, maar dat er meer aspecten een rol spelen. Zo bleek dat de mensen met een visuele beperking en/of oriëntatiestoornis nog niet waren meegenomen in de doelgroep. Bovendien was de logistieke component onderbelicht en was het wenselijk om voor de leveranciers mee te denken over fysieke belasting en snelheid van werken. Tot slot verdiende het veiligheidsaspect voor deze zeer diverse verkeersstromen meer aandacht om aansprakelijkheidsrisico’s te voorkomen.

In het ontwerp zijn uiteindelijk al deze wensen en behoeften verwerkt. De toegangen tot het gebouw voldoen aan de toegankelijkheidsrichtlijnen en konden zelfs nog efficiënter ingedeeld worden, waardoor het binnen het gebouw ook praktischer is in het gebruik. De verkeersstromen op het trottoir zijn zoveel mogelijk van elkaar gescheiden en waar ze elkaar kruisen is dit zo overzichtelijk en op de meest veilige wijze gerealiseerd. De hellingshoek van het trottoir is zo gering mogelijk, waardoor die voor bewoners en leveranciers goed te overbruggen is. De veiligheid voor alle gebruikers in dit gebied is aanzienlijk toegenomen. Door de toegankelijkheid in deze vroege ontwerpfase onder de loep te nemen was dit allemaal nog mogelijk en levert het uiteindelijk extra gebruiks-, efficiency- en veiligheidsvoordelen op.

Binnen en buiten in balans brengen

Een geheel ander voorbeeld betreft de herinrichting van een bestaand gebouw, waarbij in de nieuwe situatie zo’n zes tot acht mensen met een beperking moeten kunnen werken op deze locatie. Naast de uitdagingen die dat met zich meebrengt om dat te realiseren in een gebouw dat meer dan twintig jaar oud is, werd ook verlangd dat in kaart wordt gebracht hoe deze medewerk(st)ers met eigen of openbaar vervoer de locatie kunnen bereiken. Dit uitgebreidere onderzoek van de private en openbare ruimte rondom het gebouw leverde veel informatie op.

Bij de toetsing van de locatie bleek de parkeerfaciliteit deels overdekt te zijn. Daarbij was echter geen rekening gehouden met voertuigen voor rolstoelvervoer die gemiddeld genomen hoger zijn als de rolstoel of scootmobiel niet ingeklapt kan worden; die was te laag. Een flinke tegenvaller voor de opdrachtgever omdat de overige parkeermogelijkheden zeer schaars zijn en nauwelijks gelegenheid bieden om voldoende ruimte te creëren voor bijvoorbeeld een rolstoelbus met transferruimte.


Hoogte rolstoelbus is 1.90 – 2.40m…….  

Hoewel het trein- en busstation zich binnen loopafstand bevindt, blijkt de route ernaartoe vol met obstakels en ongemakken voor rolstoelers en mensen met een visuele beperking. Niet alleen voor hen overigens; ook voor de overige gebruikers is de route onoverzichtelijk, zeer oncomfortabel en op sommige punten ronduit gevaarlijk. Dit deel van de inventarisatie is met de gemeente gedeeld. De aanpassingen die op het eigen terrein gedaan kunnen worden, zijn deels op korte termijn realiseerbaar of worden bij de eerstvolgende onderhoudsronde meegenomen.  

Hiermee is niet alleen de mogelijkheid gecreëerd om een groter aantal mensen met een beperking in het gebouw te laten werken; ook de mogelijkheid om er zelfstandig naartoe te reizen en er te komen is aangepakt. En zoals de opdrachtgever aangeeft, heef het hen duidelijk gemaakt dat het realiseren van toegankelijkheid voor mensen met een beperking meer comfort en een plezieriger omgeving creëert voor álle gebruikers.


Het loont dus om toegankelijkheid al in het Programma van Eisen op te nemen en al direct de toegankelijkheid in kaart te brengen. De ‘winst’ die dat oplevert is groter dan menigeen vooraf kan berekenen, dat garandeer ik u.

Dit artikel is verschenen in Straatbeeld 1 / 2021, thema circulariteit. Download hier het magazine

 

Meer artikelen met dit thema

Mooi fietsparkeren bij de Meelfabriek in Leiden

27 mrt om 11:54 uur

De Meelfabriek, opgericht in 1884, deed ooit dienst als een stoommeelfabriek. Na de Tweede Wereldoorlog maakte…

Lees verder »
descriptionArtikel

Van Muijlwijkstraat Arnhem nu stuk groener en veiliger

23 feb om 11:20 uur

Van de ‘lelijkste straat van Arnhem’ naar de ‘groenste en coolste’ straat van de stad. De Van Muijlwijkstraat…

Lees verder »
descriptionArtikel

De ideale samenruimte vraagt om een andere kijk

3 feb om 10:42 uur

Het leven speelt zich grotendeels buitenshuis af, overal waar mensen samenkomen. Deze samenruimtes zijn goed…

Lees verder »
eee
descriptionArtikel

Groene oase maakt van Raalte weer een stralend dorpshart

21 jan om 16:03 uur
Het centrum van Raalte heeft een metamorfose ondergaan. Het is getransformeerd van een versteende omgeving naar…
Lees verder »
rrrr
descriptionArtikel

Verduurzamen van de buitenruimte met groen, blauw én grijs

18 jan om 12:07 uur
Bij het ontwerpen, realiseren en in stand houden van de openbare ruimte is veel aandacht voor verduurzaming. Dit…
Lees verder »

De Gedenktuin; een plek waar kinderen kunnen spelen, ontdekken en herdenken

9 jan om 11:43 uur

Ons hart gaat sneller kloppen als we mogen samenwerken, als er aandacht is voor vorm, materiaal, kleur en…

Lees verder »
descriptionArtikel

Inwoners Hoogkerk verbeteren leefbaarheid met eigen burgerbegroting

2 jan om 09:17 uur

Hoe zou het zijn als je als inwoner van een dorp of stad geheel of gedeeltelijk kunt meebeslissen over waar het…

Lees verder »

West End Square in Dallas brengt boeiende balans tussen geschiedenis, innovatie en natuur

8 dec 2023

Het West End Historic District in Dallas (VS), ooit een buurt met oude pakhuizen en fabrieken, is nu een…

Lees verder »