Openbare verlichting gaat fileprobleem oplossen

Dat de lichtmast een belangrijke rol kan gaan spelen in de slimme samenleving is de verwachting van velen. Maar dat het ook ons fileprobleem gaat oplossen was vooralsnog niet heel waarschijnlijk. Edward Neef heeft een concept ontwikkeld dat inmiddels ook door de Europese Commissie met belangstelling wordt gevolgd.

De IEEE, een internationale organisatie van ingenieurs die de standaarden schrijven op het gebied van telecommunicatie, waaronder die voor Wifi, heeft ook een standaard geschreven voor draadloze communicatie over (on-)zichtbaar licht. De Duitse professor Harald Haas kwam in 2011 met de term LiFi op de proppen. “Eigenlijk een marketingterm voor draadloze communicatie over licht voor de consument”, vertelt Edward Neef, met zijn bedrijf FE Consultancy actief op het gebied van techniek en regelgeving in alles wat met energie en telecommunicatie te maken heeft. “De techniek is ontwikkeld omdat de ether, het systeem waarbinnen we communiceren met radiogolven, vol raakt.

Niet af te luisteren

Binnen deze techniek, Visual Light Communication (VLC), is LiFi een van de standaarden. LiFi maakt gebruik van ledlampen en wordt binnenshuis toegepast, in woningen of kantoren. “Met een dongel in je computer maak je contact met dat netwerk waardoor je draadloos kunt communiceren. Op deze manier kun je kantoren draadloos internet geven zonder dat het af te luisteren valt, want licht blijft binnen gesloten muren in tegenstelling tot radiogolven als wifi.”

De volgende standaard op dit gebied heeft een capaciteit tot 10Gbit/seconde met een bereik tot maar liefst 200 meter. Neef ging aan de slag met deze nieuwe standaard, maar dan voor buiten. “Dat wordt natuurlijk interessant met het ‘verledden” van onze openbare verlichting. Buiten heb je andere omstandigheden, dus heb je een andere variant van LiFi nodig.”

Data via ledlicht

Het principe blijft hetzelfde. De ledlampen worden gebruikt om signalen door te zetten. Daarvoor moet een klein apparaatje worden toegevoegd in de armatuur dat ervoor zorgt dat de lamp gaat knipperen op een bepaalde frequentie, onmerkbaar voor het menselijk oog. Het knipperen maakt overdracht van data mogelijk. “Met deze ontwikkeling evolueert de verlichting opnieuw”, vertelt Neef enthousiast. “We zijn ooit begonnen met een kaars, gingen verder met wat lampenolie en nu is de lamp een medium voor het overbrengen van communicatie met een enorme snelheid.”

Volgens Neef is de nieuwe standaard die hij heeft ontwikkeld de oplossing voor het fileprobleem in de wereld. “Het systeem is niet gevoelig voor storing, wat bij radiosignalen wel het geval is. Die kun je wegdrukken. Het signaal van licht kan niet verstoord worden van buitenaf.” Maar wat gebeurt er dan als het licht uitvalt? Dan neemt de bestuurder gewoon zelf zijn auto weer onder controle, maar natuurlijk komt er een backupsysteem.

RegieRijden

Hoe is VLC een oplossing voor het fileprobleem? “Alternatieven als meer asfalt of rekeningrijden zijn niet optimaal, want ze veranderen niets aan de aanbodkant van het verkeer. Mijn concept, RegieRijden, doet dat wel. Stel je voor dat je met je elektrische auto de grote weg op gaat en op de linkerbaan gaat rijden. De auto wordt gevangen door de beam van de ledlampen. Op dat moment neemt een centrale computer de besturing en snelheid van je auto over. Maar niet alleen die van jouw auto, ook die van alle andere auto’s op dezelfde baan. De computer regelt de onderlinge afstand op een wijze dat er geen filevorming ontstaat.”

Voorwaarde voor bovenstaand concept is dat je een elektrische auto hebt en het is nog lang niet zo ver dat iedereen daarover beschikt. “Klopt,” beaamt Neef. ‘We gaan uit van een tienjarenplan. In het tiende jaar moet het eerste werkende project lopen. Vanaf dan kan het ook snel gaan.”

Juridische aspecten

Voor een goede implementatie moeten onder meer autofabrikanten en Rijkswaterstaat samenwerken. En natuurlijk krijgt ook de beheerder van openbare verlichting hiermee te maken, omdat er een extra apparaatje in de armatuur moet worden gezet. Een eenvoudige handeling, weet Neef. Het systeem heeft tegelijk nog een voordeel. Waar juristen zich geen raad weten met juridische aansprakelijkheid bij de huidige ontwerpen van ‘autonoom rijden’, is dit probleem bij RegieRijden opgelost: “Er komt één serviceprovider die er verantwoordelijk voor is dat de centrale aansturing goed verloopt. Op het moment dat de besturing van je auto wordt overgenomen is de serviceprovider aansprakelijk voor de goede werking van zijn infrastructuur.”

Het concept van Neef is nog nieuw, maar staat inmiddels in de belangstelling van een aantal invloedrijke partijen. Niet alleen Stichting OVLNL sloeg erop aan, ook de Technische Universiteit Eindhoven toonde interesse. “Daar gaan twee ploegen studenten aan de slag met het ontwikkelen van pilots om te zien of we hiermee het congestiesysteem kunnen aanpakken.” Neef gaat met zijn plan inmiddels ook internationaal. “Drie afdelingen van de Europese Commissie hebben mijn visiedocument opgevraagd.”

Uitbreiden

Of straks in heel Nederland de auto’s worden bestuurd door de centrale computer is nog maar de vraag. “De weg moet er wel geschikt voor zijn. We starten met een aparte rijbaan op wegen waar daar de ruimte voor is. Als blijkt dat het werkt, kunnen we uitbreiden.”

Overigens denkt Neef niet alleen aan de lichtmast als doorgeefluik van data. “We kunnen ook ledstrips maken in de vangrail of infresen in het asfalt.” En wat als je in een gebied bent waar de duisternis wordt geprefereerd boven verlichting? “Dan is het aan de bestuurder zelf om te rijden. We kunnen ook over twintig jaar nog niet zonder ons rijbewijs.”

Visiedocument downloaden

Benieuwd naar hoe Edward Neef de fileproblematiek wil oplossen? Download hier het visiedocument.