Young professional in de openbare ruimte: Pim Buijs

Wat voor werk doe je in de openbare ruimte en wat houdt dat in de praktijk in?
Mijn functie bestaat is tweeledig. Aan de ene kant ben ik secretaris van het managementteam. Dat betekent dat ik overleggen en heidagen voorbereid, meelees met stukken en inhoudelijk adviseer over alles wat over tafel komt. Ik zorg ervoor dat het MT de juiste informatie heeft en dat processen soepel lopen. Aan de andere kant ben ik strategisch adviseur. Dan werk ik aan langere termijnvraagstukken: organisatorische en beleidsmatige ontwikkelingen, het opzetten van programma’s zoals het traineeship, of het herzien van onze financiële en beleidsmatige kaders. 

Ik leg het meestal zo uit: ik zorg ervoor dat collega’s op de langere termijn het echte werk buiten goed kunnen blijven doen. Ik zorg dus niet voor de schop in de grond zelf, maar voor de condities waarbinnen dat werk kan gebeuren.

Welke studie heb je gedaan en hoe ben je in deze functie terechtgekomen?
Ik heb in Wageningen de bachelor en master landschapsarchitectuur en ruimtelijke planning gedaan. Al redelijk snel wist ik dat ik geen landschapsarchitect wilde worden. 

Ik kan ook niet zo goed tekenen, dus dat was een makkelijke keuze. Ik vond de studie juist leuk omdat het interdisciplinair is: je hoeft niet te kiezen voor één vakgebied.
In mijn master heb ik me daarom gespecialiseerd in beheer via Managing Public Space, een stichting die werkt aan een opleiding op masterniveau voor beheerders. Ik volgde het eerste vak dat zij aanboden en rondde daarmee mijn afstuderen af. 

Tijdens mijn onderzoek werd ik begeleid door Wiebe Oosterhoff, strategisch adviseur in Rotterdam. Hij vroeg of ik daar wilde komen werken, maar dat vond ik te ver reizen vanuit Nieuwegein. Toen zei hij dat hij wel iemand in Utrecht kende. Dat bleek het afdelingshoofd te zijn. We hebben twee uur op het terras gezeten en daarna was ik eigenlijk aangenomen. Zo kan het dus gaan.

Wat is je passie voor en je drijfveer in de openbare ruimte?
Mijn passie voor de openbare ruimte komt vooral voort uit wat de openbare ruimte betekent voor de maatschappij. Het is de fysieke vorm van hoe we samenleven: de plek waar mensen elkaar ontmoeten, bewegen, recreëren, waar levens plaatsvinden - van geboorte tot letterlijk begraven worden. Ik bewonder hoeveel we in Nederland investeren om de leefbaarheid te behouden, vaak onzichtbaar. Ik vind het mooi dat ik aan die fysieke kant kan bijdragen. En ik hou ervan dat als je uit het raam kijkt, je je werk ziet. Dat voelt heel concreet en tastbaar. Tegelijkertijd is het vak complex: soms werk je aan iets kleins dat morgen opgelost moet zijn, soms aan iets dat honderd jaar meegaat. Dat spel tussen abstract en concreet spreekt me enorm aan.

Mijn drijfveer ligt in die complexiteit. Ik krijg heel veel energie van ingewikkelde vraagstukken waarin je moet schakelen tussen veel belangen, disciplines en tijdschalen. En ik vind het belangrijk dat mijn werk maatschappelijke waarde heeft. Dat is een bewuste keuze geweest. Ik haal veel motivatie uit het idee dat ik iets doe voor de publieke zaak.

Waarom zou een jongere moeten kiezen voor een baan in de openbare ruimte?
Omdat bijna alle maatschappelijke transities samenkomen in de openbare ruimte: verduurzaming, klimaat, energie, mobiliteit en gezondheid. Het is een vakgebied waar je maatschappelijke impact kunt hebben - iets wat voor veel jonge mensen belangrijk is. 
Het werk is veelzijdig: van abstract beleid tot hele concrete ingrepen.  Je werkt met generalisten én echte vakidioten; dat maakt het ontzettend leuk. Zelf probeer ik actief jonge mensen aan het vakgebied te verbinden. Ik ga regelmatig langs bij opleidingen, geef presentaties, begeleid stagiaires en help studenten met afstudeeropdrachten.  Ik ben eigenlijk een soort ambassadeur geworden voor het vak.

Wat bevalt je aan je werk?
Het leukst vind ik de combinatie van inhoudelijke uitdaging, afwisseling en de mensen met wie ik werk. De complexiteit houdt me scherp: soms werk je aan iets dat heel snel moet, en soms aan iets dat ver vooruitkijkt. Geen dag is hetzelfde. Daarnaast kun je in dit vakgebied heel veel kanten op doorgroeien: programmanager, assetmanager, strategisch adviseur, projectleider - er is veel om van te proeven. En ik heb fijne collega’s met wie ik echt samenwerk.

Waar ben je trots op?
Ik ben trots dat ik in korte tijd flink ben gegroeid en nu op een positie zit waar je als 27-jarige niet snel terecht komt. Dat komt door hard werken en een proactieve houding, maar zeker ook door de begeleiding en het vertrouwen dat ik van collega’s en leidinggevenden krijg. Daarnaast ben ik trots op mijn rol buiten mijn formele functie: als ambassadeur van het vakgebied. Ik ben gastdocent, bezoek onderwijsinstellingen, spreek op evenementen, werk mee aan wervingsprogramma’s voor de G4 en heb samen met anderen Jong MPS opgericht - een netwerk voor jonge beheerprofessionals. Mede daardoor ben ik genomineerd voor Jong Ambtenaar van het Jaar in Utrecht.

Wat zie je als de grootste uitdaging in je werk?
De complexiteit. Enerzijds inhoudelijk: veel ruimteclaims die allemaal concurreren in een land met beperkte ruimte, veel ambitiestapeling, veel belangen. Maar ook organisatorisch: organisaties zijn vaak gericht op aparte transitieopgaven en komen elkaar pas tegen in projecten in de openbare ruimte, de plek waar al deze opgaven samen komen.  

De beheerder, ontwerper, ontwikkelaar en politiek kijken allemaal anders naar deze openbare ruimte. Daarbij gaat het tegenwoordig meer om het transformeren van bestaande ruimte dan om nieuwe gebieden ontwikkelen. Dat vraagt een andere manier van denken en organiseren.

Wat zie je als de grootste uitdaging in de openbare ruimte?
Vooral de concurrerende ruimteclaims. Hoe pas je alles ruimtelijk én logisch in? Je hebt ruimte nodig voor een warmtenet, een tramlijn, bomen, water, riolering, mobiliteit… en dat allemaal op dezelfde vierkante meters. Dat vraagt heel veel weegkracht en creativiteit.

Waar ligt de sleutel voor een toekomstbestendige leefomgeving?
In gezamenlijkheid. We moeten manieren vinden om uit onze eigen zuilen te komen en samen een ritme te vinden in hoe we de openbare ruimte transformeren. Niets werkt als iedereen vanuit zijn eigen opgave blijft redeneren. 

Een andere sleutel is dat we voldoende vakmensen hebben - nu en in de toekomst. Dat is cruciaal en daar probeer ik actief aan bij te dragen.

Wat kan jouw bijdrage hierin zijn?
Naast het aantrekken en behouden van jonge professionals, zie ik mijn rol in het samenbrengen van disciplines en belangen. Ik kan moeilijke keuzes duiden en aan management en politiek duidelijk maken dat integraliteit niet alleen wenselijk is, maar ook tijd en geld kost. Ik help om zowel breed als ver vooruit te kijken en de juiste afwegingen op tafel te krijgen.

Wat is jouw favoriete plek in de openbare ruimte en waarom?
Landgoed Amelisweerd en Rijnauwen. Toen mijn vriendin en ik nog in een kleine studentenkamer woonden, gingen we daar vaak wandelen om de stad en ons kleine kamertje even te ontvluchten. Het is een prachtige plek waar natuur, historie en recreatie samenkomen. 

De sfeer is bijzonder: iedereen gaat erheen om even rust te vinden. Ik heb ook eens met de beheerder van het landgoed meegelopen en toen zag ik hoeveel zorg en historie er in dat landschap zit. Dat maakt het voor mij een hele speciale plek.

Wie of wat is een grote inspiratie voor je?
Privé zijn dat mijn vader John en mijn opa Kees. Allebei harde werkers die hun handen uit de mouwen steken voor anderen. Dat zit ook in mij en vormt de basis van mijn maatschappelijke drijfveer. 

Op het werk is mijn grootste inspiratie mijn collega Jan Klopstra. Hij is strategisch adviseur en mijn mentor. Hij behandelt me vanaf het begin als gelijkwaardig en daagt me steeds uit het beste uit mezelf te halen. Zonder hem had ik niet gestaan waar ik nu sta.

Wat is een aansprekende innovatie in de openbare ruimte?
Ik ben enthousiast over de beweging richting meer zelfbeheer. Dat vraagt vertrouwen en loslaten, terwijl we in Nederland gewend zijn alles strak te organiseren. Inwoners meer controle geven vind ik een mooie ontwikkeling. Daarnaast vind ik innovaties interessant die een systeemverandering teweegbrengen, zoals integrale stedelijke programmering. 

Hoe leg je de puzzel tussen alle projecten in de stad? Hoe zorg je dat je doelmatig en efficiënt werkt? Dat soort innovaties gaat over het systeem achter de openbare ruimte en dat vind ik heel waardevol.

Wat zou je veranderen aan de openbare ruimte als je een toverstaf had?
Dan zou ik alle organisaties die werken in de openbare ruimte het lef geven om echt integraal te werken en keuzes te maken. Dat betekent dat disciplines soms autonomie moeten afstaan en dat we de verzuiling doorbreken. We zouden veel meer vanuit een gezamenlijk systeem moeten denken en handelen, in plaats van vanuit losse opgaven. Met een toverstaf zou ik die cultuurverandering versnellen.

Hoe zie je de toekomst in je functie en in de openbare ruimte?
Ik blijf me inzetten om jonge mensen bij het vakgebied te betrekken en om de jonge professionals die we hebben te behouden. Via Jong MPS organiseren we workshops, werkbezoeken en informele ontmoetingen - en ik nodig iedereen uit om aan te sluiten. Stuur mij vooral een bericht op LinkedIn! Voor mezelf zie ik een toekomst op strategisch niveau, maar wel binnen een uitvoeringsgerichte omgeving. Ik heb die verbinding met de praktijk nodig. Ik wil niet alleen abstract bezig zijn, maar juist in een context waar mensen dagelijks aan het schoffelen zijn, inspecties doen en projecten voorbereiden. Voor de openbare ruimte hoop ik dat Nederland blijft investeren in toekomstbestendigheid, en dat mijn werk achter de schermen het werk buiten makkelijker maakt.