Expertcolumn Tobias Strating: praktische circulaire openbare ruimte in de regio

maandag 18 november 2024

Tobias Strating is Afdelingshoofd kenniscluster Energie & Milieu bij Roelofs. In zijn expertcolumn gaat hij in op het onderwerp circulariteit en wat dit betekent voor de inrichting van de openbare ruimte. 

Een toekomstbestendig leefomgeving is het doel, de openbare ruimte is het speelveld. De Romeinse architect en ingenieur Vitruvius (± 85 – 20 v.Chr.) had hier mijns inziens drie kekke basisprincipes voor: firmitas (stevigheid), utilitas (gebruiksvriendelijkheid) en venustas (schoonheid). Mooie vuistregels natuurlijk, maar hoe maak je dan nu echt impact in die openbare ruimte?  

Bij gemeenten vraagt de GWW-sector zo’n 15 procent van het budget, terwijl die zorgt voor 35 procent van de klimaatimpact (CO2-eq) van de totale inkoop. Terwijl van al het asfalt dat in Nederland ligt meer dan 70 procent bij gemeenten voorkomt. Dus als je als ergens impact wil maken dan is het in de GWW bij provincies en gemeenten!  

De regio is wat mij betreft ook de juiste schaalgrootte om deze impact te gaan bewerkstelligen: landelijk is te groot en gemeenteniveau is weer te klein. In de regio is het speelveld overzichtelijk, waarbij organisaties en sleutelpersonen elkaar kennen. Kijk eens naar het convenant dat in Noord-Nederland is gesloten rondom het verduurzamen van de asfaltketen aldaar. Er zijn allerlei technische verduurzamingsafspraken gemaakt op mengselniveau en ook de asfaltproducten komen in actie. Daardoor wordt niet alleen de behoefte aan nieuwe materialen verminderd, maar ook de CO2-uitstoot aanzienlijk verlaagd. Dit initiatief laat zien dat samenwerking tussen publieke en private partijen met gemeenschappelijke belangen in de regio echt vorm krijgt! 

Ook in Berkelland zijn de circulaire principes in actie. Het bouwteam voor groot onderhoud aan wegen laat zien hoe toekomstgericht denken kan resulteren in een duurzamer infrastructuur. Door te kiezen voor circulaire materialen en technieken wordt niet alleen de levensduur van de wegen verlengd, maar ook de milieu-impact verminderd. Een nominatie voor de Cobouw Awards 2024 is het gevolg.  

Er is eveneens een belangrijke stap gezet door circulair af te schrijven. Boekhouding dus! Overheden zijn gehouden aan financiële spelregels, waarbinnen beperkte beweegruimte is. Juist die ruimte is door de gemeente Leeuwarden ingezet in de vorm van restwaarde bij afschrijving. Ook in de ontwerpen van de openbare ruimte hebben we speelruimte nodig. Bestaande woonwijken voldoen niet meer aan de huidige en toekomstige eisen en gaan de komende jaren op de schop. Een integrale benadering is hiervoor noodzakelijk. Uit mijn ervaring blijkt dat wanneer we dit met soft skills aanvliegen, er plek zat blijkt te zijn. Het is immers niet zozeer een technisch, maar vooral een organisatorisch vraagstuk. 

De circulaire economie in de openbare ruimte biedt dus veelbelovende perspectieven op allerlei vlakken. Hierbij breek ik graag een lans voor de regio en dat mag u dubbelzinnig opvatten: de regionale schaal, maar ook het gebied buiten de randstad. Dit alles met Vitruvius in het achterhoofd. 

 

Meer artikelen met dit thema

descriptionArtikel

Ga nú aan de slag met circulariteit bij infra

26 nov om 08:51 uur

Dat is de dringende oproep van Marc de Rooy van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW): “Er kan…

Lees verder »
descriptionArtikel

Van afval tot straatmeubilair: circulair en duurzaam met gerecycled kunststof

11 nov om 10:30 uur

Bij Recycled Outdoor Solutions streven ze ernaar om de openbare ruimte niet alleen mooier, maar ook duurzamer…

Lees verder »
descriptionArtikel

Young professional in de openbare ruimte: Esmé Bosch

10 nov om 14:03 uur

Ook in de openbare ruimte is de zoektocht naar een nieuwe generatie gaande. Straatbeeld geeft ter inspiratie in…

Lees verder »
flash_onNieuws

Platform Integrale Samenwerking Openbare Ruimte gelanceerd

7 nov om 12:35 uur

Om bij de toekomstbestendige inrichting van de openbare ruimte de uitdagingen voor de onder- en bovengrond…

Lees verder »
descriptionArtikel

'Wij gaan de eisen van 2030 halen'

4 nov om 09:43 uur

“We zorgen er niet voor dat één groot project met heel veel budget en een intrinsiek gemotiveerde projectleider…

Lees verder »
descriptionArtikel

Brabants fietspad van weg vol hobbels en barsten naar onderhoudsarme gladde baan

28 okt om 09:47 uur

Barsten in het fietspad, een wegdek dat omhoog komt en lappen asfalt die zijn vervangen door stenen. Het…

Lees verder »
descriptionArtikel

Nostalgisch binnenstedelijk sfeerbeeld met biobased betonklinker

19 sep om 10:06 uur

ExcluKera Biobased is een biobased betonklinker die onlosmakelijk verbonden is met een keramische deklaag die…

Lees verder »
descriptionArtikel

3D-geprint straatmeubilair biedt veel voordelen

17 jun om 16:20 uur

Het 3D-printen van betonnen straatmeubilair en skate-objecten blijkt veel voordelen te bieden. “Je  hebt een…

Lees verder »