Het is alweer de achtste OVL-monitor. Ook dit keer leveren de enquêtes, ingevuld door zowel overheden als marktpartijen, interessante informatie op. Extra aandacht is er dit keer voor het onderwerp kleur. Een veelzijdig thema, dat volop in beweging is.
Kleurrijke OVL-monitor biedt boeiende resultaten

Tekst: Beatrijs Oerlemans
De monitor werd ingevuld door 96 personen vanuit de overheden en 62 vanuit marktpartijen. Zij kregen vragen voorgelegd over een breed scala aan onderwerpen: organisatie van het werk, beheer en onderhoud, netwerk, installatieverantwoordelijkheid, led, smart city, aanbesteding, onderhoud, storingen en nog veel meer.
Dit keer werden er extra vragen gesteld over het thema kleur en kleurtemperatuur. Ook de twaalf interviews met experts en vakgenoten zijn aan dit thema gewijd.
Maatschappelijke thema’s: duurzaamheid met stip op 1
Voordat we het onderwerp kleur induiken, eerst de belangrijkste resultaten van de monitor als het gaat om maatschappelijke thema’s. Bij overheden én marktpartijen staat nog altijd ‘energiebesparing en CO2-reductie’ met stip op 1, gevolgd door circulariteit. Bij overheden staat lichthinder/vervuiling op de derde plaats. De marktpartijen zetten smart city op drie, een thema dat bij de overheden slechts de zesde plek behaald.
Maatschappelijke thema’s in het werkveld OVL
|
Overheden Marktpartijen |
|
||||||
1 |
Energiebesparing/CO2-reductie |
94% |
1 |
Energiebesparing/CO2-reductie |
79% |
|||
2 |
Circulariteit |
68% |
2 |
Circulariteit |
73% |
|||
3 |
Lichthinder/vervuiling |
59% |
3 |
Smart city |
53% |
|||
4 |
Burgerparticipatie |
24% |
4 |
Beleving van licht |
35% |
|||
5 |
Beleving van licht |
23% |
5 |
Lichthinder/vervuiling |
32% |
|||
6 |
Smart city |
16% |
6 |
Social return |
13% |
|||
7 |
Social return |
8% |
7 |
Burgerparticipatie |
8% |
Kleur als belangrijk thema
Aan zowel overheden als marktpartijen is gevraagd in welke mate kleurtemperatuur, kleurenspectrum en kleurherkenning een rol spelen in hun werk als het gaat om openbare verlichting. Uit de antwoorden blijkt dat het voor ruim twee derde van de respondenten een belangrijk of redelijk belangrijk onderwerp is, waarmee zij in hun werk te maken hebben.
In welke mate speelt het een rol in het werk
Overheden Marktpartijen |
|||
28% |
Belangrijk onderwerp |
40% |
Belangrijk onderwerp |
41% |
Redelijk belangrijk |
38% |
Redelijk belangrijk |
19% |
Tot nu toe amper, wordt steeds belangrijker |
5% |
Tot nu toe amper, wordt steeds belangrijker |
3% |
Niet belangrijk |
12% |
Weinig mee te maken |
Nadere analyse laat zien dat er een duidelijk verschil is tussen kleine en grote gemeenten. Bij die laatste staat het onderwerp nog hoger op de agenda. In de monitor kunt u hier meer over lezen.
Ecologie en sociale veiligheid
Waar kies je voor een specifieke kleur of kleurtemperatuur? Welke factoren spelen in de praktijk een belangrijke rol? Bij de marktpartijen scoort ‘ecologie, de aanwezigheid van bepaalde diersoorten’ het hoogst als bepalende factor, gevolgd door ‘sociale veiligheid’. Bij de overheden zijn deze twee factoren ook het belangrijkst, maar scoort sociale veiligheid net wat hoger dan ecologie. Wat verder opvalt is dat bij de marktpartijen de factor ‘sfeer’ hoog scoort, namelijk 42 procent. Bij de overheden vinkt slechts 17 procent dit antwoord aan.
27 procent van de overheden geeft aan altijd te kiezen voor dezelfde kleur(temperatuur). Deze groep maakt dus geen afweging op maat, afhankelijk van ecologie, sfeer en sociale- of verkeersveiligheid. Bij de marktpartijen vinkt niemand het antwoord ‘overal dezelfde kleur(temperatuur)’ aan.
Kleurtemperatuur per gebiedstype
Aan zowel overheden als marktpartijen is gevraagd welke kleurtemperatuur zij in het algemeen kiezen bij elf verschillende gebiedstypen. De antwoordgrafieken staan in het uitgebreide rapport van de OVL-monitor en zijn zeer de moeite waard.
Wat opvalt is dat door de overheden bij alle gebiedstypen 3000 kelvin het vaakst wordt gekozen. Marktpartijen kiezen vaker dan de overheden voor 2700K of juist voor 4000K.
De opvallendste uitkomst is echter dat overheden veel vaker dan marktpartijen ervoor kiezen om géén openbare verlichting te plaatsen. Dat blijkt uit deze vraag, maar ook over de vraag over het belang van kleurherkenning per gebiedstype. Met name bij parken, wegen door natuurgebieden en fietspaden en overige wegen buiten de bebouwde kom maken overheden veel vaker de keuze om openbare verlichting achterwege te laten. Dit past bij het alom bekende motto ‘licht waar het moet, donker waar het kan.’
Meer weten?
In de OVL-monitor 2023 komt een kleurrijk palet thema’s aan bod. Kleur en kleurtemperatuur is slechts een van de onderwerpen. Het eindrapport bevat antwoordgrafieken met een korte toelichting en een vergelijking met voorgaande jaren. Daarnaast worden de belangrijkste verschillen geanalyseerd tussen overheden en marktpartijen en tussen kleine en grote overheden.
De OVL-monitor van 2023 en van voorgaande jaren kunt u gratis downloaden bij OVLNL: https://ovlnl.nl/ovlmonitor.
Bij het thema van dit artikel betrokken organisaties
Meer artikelen met dit thema
De tien lessen van smart lighting
3 feb om 14:15 uurBij het verslimmen van je openbare verlichting gaat het niet primair om slimme techniek, al klinkt het wel zo.…
Verlichting als brug tussen heden en verleden
17 jan om 15:11 uurMonumentale bruggen zijn niet alleen functionele verbindingen, ze zijn ook iconen van ons cultureel erfgoed en…
Meer aandacht voor comfort en sensorbedieningen
8 jan om 08:44 uurTraditionele lichtbronnen zijn zo langzamerhand volledig uit het straatbeeld verdwenen. Ledverlichting heeft…
Samenwerken is voor een toekomstbestendig beheer steeds belangrijker
29 nov 2024In de rubriek 'Vijf vragen aan' bieden we makers van de openbare ruimte de mogelijkheid om elkaar vragen te…
Quooker zorgt voor ruimte(s) om te groeien
27 nov 2024In Ridderkerk wordt momenteel op het gloednieuwe bedrijventerrein Nieuw Reijerwaard een duurzaam bedrijfspand…
Knipperlichten in wegdek laten voetgangers in Valkenburg veilig oversteken
16 nov 2024De Cauberg in Valkenburg aan de Geul is een druk punt, waar zowel veel fietsers, auto’s als ook voetgangers…
OVL awards voor Studio Philip Ross en Siteco
15 nov 2024Studio Philip Ross en Siteco zijn winnaars geworden van de eerste OVL awards. Deze nieuwe prijs in de wereld…
Vergroend visitekaartje voor gemeente Purmerend
6 nov 2024Het plein voor het stadhuis van Purmerend heeft een metamorfose ondergaan. Auto’s staan tegenwoordig in een…