Onderzoek: hoe pakken gemeenten klimaatadaptatie aan?
De klimaatstresstest, adaptatiestrategie en uitvoeringsagenda maken deel uit van de zeven ambities van het Deltaplan Ruimtelijke adaptatie. Het uiteindelijke doel daarvan is dat Nederland in 2050 klimaatbestendig en waterrobuust is ingericht. Het doel van het onderzoek van CAS is om inzicht te krijgen in hoe gemeenten dat aanpakken en erachter te komen welke belemmeringen gemeenten bij klimaatadaptatie ervaren. Een tweede doel is om te verkennen wat de ruimtelijke gevolgen zijn van klimaatadaptatie door gemeenten: hoe zullen adaptatiemaatregelen het ruimtegebruik in Nederland beïnvloeden? Het PBL zal de resultaten gebruiken voor het project Nederland Later, dat beleidsopties in beeld brengt voor de ruimtelijke inrichting van Nederland op de lange termijn.
Koplopergemeenten
Om erachter te komen hoe gemeenten klimaatadaptatie aanpakken, heeft stichting CAS de aanpak van twintig gemeenten en één regio geanalyseerd. Een belangrijk criterium bij de selectie was dat een groot deel van de gemeenten ook al bezig was met een uitvoeringsagenda. Daarom zitten er veel koplopers tussen de onderzochte gemeenten. Dit rapport geeft daarmee een eerste beeld van de aanpak door gemeenten die vooroplopen op het gebied van klimaatadaptatie. Verder zijn de onderzochte gemeenten zo divers mogelijk en liggen ze verspreid over heel Nederland. Voor het onderzoek zijn documenten over de stresstesten, risicodialogen, strategieën en uitvoeringsagenda’s van de gemeenten geanalyseerd. Ook zijn de gemeenten geïnterviewd.
Koppeling landelijk gebied
De onderzochte gemeenten hebben de afgelopen jaren veel stappen gezet: kwetsbaarheden zijn beter in beeld, de bewustwording over de urgentie van klimaatadaptatie is toegenomen, veel gemeenten hebben een strategie opgezet en nemen maatregelen. Op lokaal niveau gebeurt er veel. Wat vaak nog wel mist is de koppeling met het landelijk gebied, waarin veel kansen liggen om klimaatadaptatie fundamenteler aan te pakken.
Gemeenten willen klimaatadaptatie integraal aanpakken, maar de uitwerking is vaak beperkt. Zo nemen gemeenten vaak niet alle klimaatthema’s mee in stresstesten, ambities en uitvoering. De aanpak van wateroverlast is vaak het meest concreet. De aandacht voor hittestress groeit, maar het thema heeft vaak nog een gebrek aan probleemeigenaar en budget. De thema’s droogte en overstroming krijgen de minste aandacht. Uit de analyse blijkt verder dat er grote verschillen zijn tussen gemeenten. Zo verschillen de uitvoeringsagenda’s van gemeenten erg van elkaar en ervaren gemeenten verschillende belemmeringen om adaptatiemaatregelen te kunnen uitvoeren. Voorbeelden van veelgenoemde belemmeringen zijn de grote druk op de ruimte en een beperkt budget voor groen.
Andere benadering
Je ziet dat er in gemeenten verschillende maatregelen genomen worden: er zijn al veel wadi’s aangelegd en inwoners komen steeds vaker in actie om hun tuin te vergroenen. Wel blijkt dat gemeenten nog weinig grote reserveringen in de fysieke ruimte doen voor klimaatadaptatie. Deels komt dat door de verschillende belemmeringen die gemeenten ervaren om klimaatadaptatie toe te passen. Het zou mooi zijn als klimaatadaptatie overheden meer zou sturen in het ruimtegebruik. Maar daarvoor is volgens stichting CAS een andere benadering nodig van de ruimtelijke inrichting: meer vanuit het natuurlijke systeem van water, bodem, ondergrond en ecosystemen.
Download hier het rapport van CAS
Bij het thema van dit artikel betrokken organisaties
Meer artikelen met dit thema
Slimme verkeerslichten wijzen fietsers snelste weg in Breda
5 jan om 16:13 uurLang voor een stoplicht moeten wachten kan voor fietsers een reden zijn om alsnog door rood te fietsen. Met…
Kinderen co-ontwerpers kleurrijke kruispunten in Zwolse wijk Stadshagen
14 dec 2023Wat gebeurt er als we kinderen de baas maken in het verkeer? In de Zwolse wijk Stadshagen was dat in september…
‘Wij verbinden mensen met data, data met mensen en data met data’
12 dec 2023Bij het beheer van de openbare ruimte staan we voor flinke uitdagingen. Wateroverlast, droogte, hittestress en…
Steun bewoners voor groen beheer in Groningen
12 dec 2023Minde zwerfafval en meer groenonderhoud. Zo zou het beheerbudget moeten worden verdeeld als het aan de inwoners…
Beheer zorgt voor comfort voor iedereen
4 dec 2023Als er iets fijn is als je je door de…
Verlichting beheren is een fluitje van een cent met LMS
4 dec 2023Openbare verlichting efficiënt beheren én onderhouden: wie wil dat nu niet? Waar voorheen in Excellijstjes werd…
CROW publiceert Verkenning zebrapaden
17 nov 2023Gemeenten hanteren verschillende uitgangspunten voor het toepassen van voetgangersoversteekplaatsen. Rond…
Almere wil plaatsing elektrische laadpalen versnellen
5 okt 2023Om te kunnen voldoen aan de de toename van de vraag naar elektrisch rijden zet Almere in op een versnelling…