Garenmarkt groen visitekaartje voor stad Leiden

maandag 8 maart 2021
timer 5 min
De herinrichting van de Garenmarkt heeft ervoor gezorgd dat de historische stad Leiden er een groen visitekaartje bij heeft. Het plein bestaat uit verschillende groene eilandjes en wordt omringd door bomenrijen en beplanting.

De Garenmarkt in Leiden maakt onderdeel uit van de historische binnenstad. Voor de herinrichting bood het plein vooral ruimte aan auto’s. Door de realisatie van een ondergrondse parkeergarage zijn de auto’s verdwenen uit het straatbeeld en is het plein getransformeerd naar een sfeervolle en groene verblijfsplek. Zo zijn er onder meer 35 nieuwe bomen geplant. Het gras op het plein is verdeeld in vijf groene eilanden die omringd zijn met natuurstenen randen. De randen glooien af en toe omhoog waardoor je erop kunt zitten en worden omkaderd door een goot met ledlijnen.

Eigen karakter

Patricia Scholte is ontwerper openbare ruimte bij de gemeente Leiden. De opgave was om van het plein een groen visitekaartje van de stad te maken. “Daarnaast moest het eem plek worden met ruimte voor groen, verblijf en ontmoeting”, vertelt Scholte. “Een plek voor de omwonenden, maar ook een ruimte voor evenementen zoals de Taptoe en het Minikoraal. In het ontwerp is ingezet op het verleiden tot gebruik, zo is er ruimte om te spelen of te picknicken. De groene eilanden hebben elk een eigen vorm en grootte wat ook een verschillend soort gebruik mogelijk maakt. Bij het ontwerp hebben we rekening gehouden met de historische ligging van het plein, maar het plein heeft wel een eigen karakter meegekregen.”

Rondom het plein liggen wegen die zorgen voor de ontsluiting van het gebied. “Door deze randen worden de historische en stedenbouwkundige structuren weer zichtbaar. De bestaande bomenrij op ’t Kruitschip is een beeldbepalende en historische lijn. Met de nieuwe bomenrij op het Kort Levendaal wordt de structuur van de gedempte gracht benadrukt.” De bomenrijen zorgen niet alleen voor de nodige vergroening op het plein, maar hebben ook nog een andere functie. Scholte: “De bomenrijen zorgen ervoor dat er een buffer ontstaat tussen het wonen aan het plein en wat er op de Garenmarkt gebeurt.” De bewoners hebben actief mogen meedenken in het ontwerp van het plein, zo geeft Scholte aan: “We hebben tijdens verschillende stadia contact gehad met de ondernemers en bewoners. De werkgroep Garenmarkt en de wijkvereniging Pieterswijk hebben verschillende ontwerpconcepten opgesteld. Deze concepten vormden voor ons een inspiratie om mee aan de slag te gaan.”

Krattensysteem

Samen met vele partners, en onder leiding van de bouwcombinatie Dura Vermeer-Besix, zijn de parkeergarage en het plein in zo’n drie jaar gerealiseerd. Verschillende technische ingrepen moesten daarbij worden uitgevoerd, zo vertelt Rob Jansen, technisch projectleider van de gemeente Leiden. “Een deel van de bomen in de groene eilandjes op het plein zijn bovenop het dak van de parkeergarage geplant. Het vereist verschillende ingrepen om dit mogelijk te maken. Zo hebben we bovenop het dak van de garage een krattensysteem aangelegd om het overtollig water op te vangen en vast te houden. Dit systeem wordt de watervoorziening voor de bomen en het gras op het plein. In droge tijden worden de kratten, door middel van een pomp, gevuld met water uit de nabij gelegen gracht.”

Noodluik

De parkeergarage onder de Garenmarkt is zo’n zestien meter diep en biedt plaats aan 425 auto’s. Om het plein obstakelvrij te houden is de in- en uitrit in de nabij gelegen Korevaarstraat gerealiseerd. De voetgangersentree is aan de rand van het plein. Aan de andere zijde van het plein moest een noodtrappenhuis worden gerealiseerd. In geval van een calamiteit kunnen de aanwezigen de garage veilig verlaten. De uitgang van het trappenhuis is voorzien van een automatisch noodluik van PUTkast techniek. Het PUTluik kan binnen twintig seconden volledig worden geopend. Het systeem heeft een eigen noodstroomvoorziening waardoor het luik altijd functioneert. Het noodtrappenhuis is opgenomen in één van de groene eilanden en maakt hierdoor onderdeel uit van het maaiveldontwerp.

Bewezen kwaliteit

De Garenmarkt is ook geschikt gemaakt voor het houden van evenementen. Voor het ontwerp is hier rekening mee gehouden. Zo is het gras aangebracht op een voedingsrijke stabilisatielaag waardoor het na intensief gebruik snel kan herstellen. Ook zijn er op diverse plekken obstakelvrije PUTkasten aangebracht waarmee er voor elk evenement hindervrije drinkwater- en elektriciteitsaansluitingen beschikbaar zijn. Met deze aanpak worden de evenementen voorzien van groene stroom en behoren vervuilende aggregaten tot het verleden. PUTkast techniek heeft ook hiervoor het ontwerp en realisatie verzorgd. Jansen: “We hebben vaker samengewerkt met Putkast. De goede kwaliteit van de producten van PUTkast techniek is bewezen. We hebben voor de Garenmarkt echt gekozen voor duurzame materialen en daar dragen de verschillende PUTkasten een steentje aan bij.”

PUTkast techniek
Wormerveer
075 750 22 14
www.putkast-techniek.nl

Dit artikel is verschenen in Straatbeeld 1 / 2021, thema circulariteit. Download hier het magazine.

Meer artikelen met dit thema

Mooi fietsparkeren bij de Meelfabriek in Leiden

27 mrt om 11:54 uur

De Meelfabriek, opgericht in 1884, deed ooit dienst als een stoommeelfabriek. Na de Tweede Wereldoorlog maakte…

Lees verder »
descriptionArtikel

Nieuwe KPI’s voor biodiversiteit in de openbare ruimte

12 mrt om 16:49 uur

In steden en op het platteland staat de natuur onder druk. De populaties van eerder veelvoorkomende soorten,…

Lees verder »
descriptionArtikel

‘Bij groen in de stad is één plus één zeven’

29 feb om 09:35 uur

Meer groen in de buitenruimte, het lijkt een inkoppertje in een tijd waarin we steeds regelmatiger kampen met…

Lees verder »
descriptionArtikel

Van Muijlwijkstraat Arnhem nu stuk groener en veiliger

23 feb om 11:20 uur

Van de ‘lelijkste straat van Arnhem’ naar de ‘groenste en coolste’ straat van de stad. De Van Muijlwijkstraat…

Lees verder »
descriptionArtikel

Breda wil een stad in een park zijn en investeert miljoenen

15 feb om 13:08 uur

Om een leefbare gemeente te zijn die klaar is voor de toekomst, investeert Breda zestien mijloen euro in het…

Lees verder »
flash_onNieuws

Miljardeninvestering nodig om steden aan groennormen te laten voldoen

9 feb om 17:14 uur

Er bestaat nog geen goede groennorm die we in Nederland kunnen gebruiken, een kwaliteitseis aan het groen…

Lees verder »
descriptionArtikel

De ideale samenruimte vraagt om een andere kijk

3 feb om 10:42 uur

Het leven speelt zich grotendeels buitenshuis af, overal waar mensen samenkomen. Deze samenruimtes zijn goed…

Lees verder »
descriptionArtikel

Het Rotterdams WeerWoord op de gevolgen van de temperatuurstijging

1 feb om 13:03 uur

Hoogwater, overstromingen, extreme regenval en hittegolven. Rotterdam moet zich als stad voorbereiden op een…

Lees verder »