Keer het om
Schoentjes maat 23 aan en naar buiten. Bal was het eerste woord dat Gijs kon zeggen. Met de voetbal onder de arm naar het kleine omhekte speelterreintje in deze ruime nieuwbouwwijk. We moeten eerst een echte straat oversteken, dus handje vast, is verordonneerd door zijn moeder. Maar er komen hooguit zo’n 10 auto’s per uur langs. En die straat is eigenlijk een perfecte ruimte om te voetballen. Raar eigenlijk, waarom moeten kinderen genoegen nemen met het omhekte reservaat. Waarom zo’n prominente rol voor auto’s?
Keer het om: beschouw de straat, de directe woonomgeving allereerst als domein voor mensen, om te lopen en te fietsen, speel- en scharrelgebied voor kinderen. Waar de enkele auto’s zich als voorzichtige gast gedragen.
Ruimte voor mensen?
In de dichtbebouwde 30-er jarenwijk, waar ik tussen rijen geparkeerde auto’s door heen fiets op weg naar Gijs is de meeste ruimte op straat bestemd voor auto’s. Op de smalle stoepjes valt slecht te spelen. Maar ook de moeilijk lopende buurman kan er niet op rekenen dat hij veilig over de stoep naar de bakker kan. Waarom accepteren we deze schrale woonomgeving? Waarom zijn we het normaal gaan vinden dat de auto zoveel schaarse ruimte opslokt en vuilcontainers en fietsen niet op parkeerplaatsen staan. Is het niet raar dat de mens genoegen moet nemen met de restruimte?
Janneke Zomervrucht: "Omgekeerd ontwerpen betekent in de woonomgeving beginnen met ruimte voor de mens als belangrijkste straatgebruiker."
Keer het om: begin bij herinrichting met het maken van ruimte voor mensen, jong en oud, en kijk dan wat er nog overblijft voor de rest van het verkeer. Dat verkeer heeft teveel bepaald hoe onze straten momenteel zijn ingericht.
Van Corona kan je leren
Het zijn momenteel bijzondere tijden, het coronavirus beperkt ingrijpend onze bewegingsvrijheid. Velen leven in een lager tempo en merken dat de nabijheid, de directe woonomgeving plotseling erg belangrijk is. Onze kinderen zijn ineens allemaal thuis, en willen tussendoor ook wel even buitenspelen, gewoon voor de deur of in de buurt, op straat.
Wat nodig is, is lef
Omgekeerd ontwerpen betekent in de woonomgeving beginnen met ruimte voor de mens als belangrijkste straatgebruiker, voor oma met de rollator, voor de thuiswerker om een rondje te lopen en voor kinderen om te spelen. MENSenSTRAAT pleit voor dit omgekeerd ontwerp-principe (1), en wel voor iedereen (2); gedachtengoed, dat verankerd zit in de voorlopers waaruit MENSenSTRAAT is ontstaan. Voor straten om te leven, aangenaam en veilig voor iedereen. Waarom blijven gemeenten woonstraten ontwerpen vanuit het ‘verkeersframe’? Toon lef, ontwerpers, beleidsmakers, bestuurders, keer het om! Voor de verblijfskwaliteit van onze nabije woonomgeving, de leefkwaliteit van onze steden. Voor de toekomst van alle Gijsjes.
1. Stedenbouw en verkeer, B. Bach, CROW 2006
2. De nieuwe normmens, mens… maat der dingen, E. Asmussen, 1996.
Deze blog is verschenen in Straatbeeld 2, thema ontwerp & inrichting. Download hier het magazine. Lees meer over MENSenSTRAAT.
Bij het thema van dit artikel betrokken organisaties
Meer artikelen met dit thema
In heel Utrecht zijn straks stukjes Domtoren te vinden
5 okt 2023Straatmeubilair zorgt voor de beleving van de openbare ruimte in een stedelijke omgeving
28 sep 2023Van een centrum van de buurt naar een centrum op stedelijk niveau, dat was het streven van de transformatie van…
Biind Magazine over integrale gebiedsontwikkeling
28 sep 2023Lees het magazine gratis in onze bibliotheek.
Van Grunsvenplein in Heerlen van grauw en leeg naar groen en levendig
27 sep 2023Het grauwe en lege Burgemeester Van Grunsvenplein in Heerlen moest worden getransformeerd naar een samenhangend…
Elektrakast zorgt voor historisch tintje in vernieuwd dorpshart Teteringen
27 sep 2023Het dorpshart van het Brabantse Teteringen is getransformeerd van een verhard plein naar een park. Het oude…