Gelderland ontwikkelde Omgevingsvisie in cocreatie

dinsdag 10 juni 2014
timer 5 min
“We hebben vooral ook veel plezier gehad”, aldus Michiel Koetsier, projectleider van de Gelderse Omgevingsvisie. Hij doelt op het cocreatieve proces waarin de Omgevingsvisie van Gelderland tot stand is gekomen. In het kader van het programma Nu al Eenvoudig Beter laat de provincie Gelderland zien dat er anticiperend op de Omgevingswet kan worden gehandeld.

Auteurs: Saskia Engbers en Willem Heesen voor Platform 31

 

Het programma Nu al Eenvoudig Beter van het ministerie van Infrastructuur en Milieu, belicht mogelijkheden en voorbeeldprojecten waar nu al in de geest van de Omgevingswet , sneller en beter wordt gewerkt. Om te laten zien hoe nu al een uitnodigende omgevingsvisie kan worden gemaakt, organiseerde Platform31 recent in Arnhem een bijeenkomst met de provincie Gelderland.

 

Cocreatie en burgerparticipatie

Een omgevingsvisie maak je niet alleen. De provincie Gelderland heeft via een open en vernieuwende communicatie geprobeerd vele partijen bij de permanente dialoog van visievorming te betrekken. Dit was soms lastig. “Een provinciaal plan gaat niet direct over de achtertuin van mensen en raakt daardoor ook niet het hart”, aldus Koetsier. Het is een vrij hoog abstractieniveau. Een mooi voorbeeld van ‘bijvangst’ is een initiatief uit Nijmegen waarin de beleving van jongeren centraal stond. Een groep jongeren benoemde sport als belangrijk aspect. In en om Nijmegen hebben zij gekeken naar wat er gemist wordt en wat nodig is voor goed beoefenen van sport. In de omgevingsvisie heeft dit geleid tot een hele kleine passage, maar dit initiatief heeft wel een burgerparticipatieprijs gewonnen en laat zien dat de dialoog breder zijn vruchten afwerpt.

 

Een Omgevingsvisie van en voor wie?

“Cocreatie houdt in dat er meerdere eigenaren zijn”, aldus Frans Soeterbroek ( de Ruimtemaker ). Wanneer Michiel Koetsier het heeft over ‘wij’, denkt Soeterbroek dat daarmee vooral de provincie wordt bedoeld. Soeterbroek stelt Koetsier dan ook de vraag of er ook andere partijen zijn die de Gelderse Omgevingsvisie met verve kunnen presenteren, die betrokken zijn bij de cocreatie. Koetsier antwoord bevestigend. Dit is belangrijk, omdat de essentie van cocreatie is dat het eigenaarschap van de Omgevingsvisie gedeeld is, waarin de overheid een van de participanten is. Een participant met een uitnodigende en verleidende rol om lokale kracht en communities te betrekken in het bieden van ruimte. Dit alles in een voortdurende dialoog. Gelderland heeft dit goed gedaan volgens Soeterbroek. “Gelderland heeft een platform gebouwd en flink geïnvesteerd in relaties, in plaats van inspraakavonden, dialoogweken of workshops.” Hiermee wordt het brede eigenaarschap gerealiseerd op basis van bestaande netwerken en energie in plaats van in een afgebakend proces.

 

Houd het klein en maak er een meespelend verhaal van

Een ander essentieel punt is om de Omgevingsvisie lokaal klein en tastbaar te maken, zoals Gelderland heeft gedaan. “Inzoomen op plekken en praktische keuzedilemma’s laten de menselijke maat zien”, aldus Soeterbroek. Dit genereert betrokkenheid. Gelderland doet dit fraai door op zoek te gaan naar de wereld achter de zienswijzen die mensen en organisaties indienen. En dan blijkt de achterliggende vraag of ergernis een andere te zijn dan wat er in de zienswijze staat.

Grootse uitdaging is om in de omgevingsvisie de dilemma’s, daar waar het schuurt, zichtbaar te maken. Maak er een meeslepend verhaal van, want dat is wat een Omgevingsvisie volgens Soeterbroek moet zijn. Hij heeft nu via Google moeten achterhalen waar de spanning op de ruimte zit, en dat zou eigenlijk uit de visie moeten blijken. “Geen dode beleidsproza, maar verhalen over ruimtelijke en sociale dynamiek, dromen, pijn en strijd”. Cocreatie is daarmee dramaturgie, een spannend verhaal dat mensen betrekt en uitlokt tot lezen en een spannend proces waarin het mag vlammen.

 

Betrek de politiek in een vroeg stadium

Een belangrijk punt is om de politiek in een vroeg stadium te betrekken en mee te laten denken. Op deze manier worden verschillende ideeën en belangen meegenomen en hoeft de politiek niet te wachten op de behandeling van de Omgevingsvisie in de Staten. Ingrid Hijman, Statenlid van de PvdA in Gelderland, is betrokken geweest vanaf het begin. Ze geeft aan dat het nu wel moeilijk wordt om er niets van te vinden, “want we hebben immers vanaf het begin meegedacht.”

 

Streekplan vs. Omgevingsvisie

Er zijn naast de verschuiving van beschrijven van een eindbeeld naar sturen op kwaliteit meer verschillen tussen het oude streekplan en de nieuwe Omgevingsvisie. Het denken in vlakken met een vaste en complete invulling wordt verandert in een benadering op hoofdlijnen waar de opgave centraal komt te staan. Het vaste tijdskader van 10 jaar is losgelaten, het vraagstuk dat centraal staat bepaalt de planhorizon. Dit alles wordt vastgelegd in een digitaal en dynamisch document waarin vijf beleidsplannen zijn geïntegreerd. De dikke pil met strak beleid van 350 (en meer) pagina’s wordt zo losgelaten.

 

Bekijk hier de video Gelderlandanders: de weg, de partners en de cocreatie. Over het proces en het product omgevingsvisie.

Voor meer informatie, zie: www.gelderlanders.nl

 

Nu al Eenvoudig Beter Excursies

De excursie naar Arnhem is georganiseerd in het kader van het praktijkprogramma Nu al Eenvoudig Beter. Het Rijk werkt samen met de uitvoeringspraktijk aan de totstandkoming van de Omgevingswet. Deze wet is bedoeld om de ontwikkeling en het beheer van de leefomgeving eenvoudiger en beter te laten verlopen. Maar ook nú al – binnen de bestaande wetten en regels – kunnen we eenvoudiger en beter werken.

 

Het project Nu al Eenvoudig Beter wordt georganiseerd door de Platform31 en Landwerk in opdracht van de Rijksoverheid en ondersteund door de UvW, het IPO en de VNG. Voor meer informatie, kijk op www.platform31.nl/nual. Hier vindt u ook de data, thema’s en locaties van de andere Nu Al Eenvoudig Beter – excursies.

 

Bron: Platform 31

Meer artikelen met dit thema

Een druk­te van je­wel­ste on­der de grond

26 apr om 14:31 uur

Hoe goed heeft jouw gemeente alle kabels in beeld?

We zien het niet altijd, maar ze zijn er wel. Kabels…

Lees verder »
flash_onNieuws

Eindhoven vervangt asfalt binnenstad voor klinkers

19 apr om 19:41 uur

Eindhoven vervangt bij de herinrichting van de binnenstad de asfaltbestrating van de middenstrook voor gebakken…

Lees verder »
descriptionArtikel

De straat is van iedereen

10 apr om 09:57 uur
Deze week, van 6 tot en met 12 april is het de week van de rechtvaardige straat. In deze week is er extra aandacht…
Lees verder »

Mooi fietsparkeren bij de Meelfabriek in Leiden

27 mrt om 11:54 uur

De Meelfabriek, opgericht in 1884, deed ooit dienst als een stoommeelfabriek. Na de Tweede Wereldoorlog maakte…

Lees verder »
flash_onNieuws

Oud asfalt ter plekke omzetten in nieuw asfalt met de Asphalt Recycling Train

22 mrt om 13:37 uur

Rijkswaterstaat voert sinds kort een proef uit met de ‘Asphalt Recycling Train’ (ART). Deze machine ‘eet’ oud…

Lees verder »
descriptionArtikel

Objectieve data voor Hilversum met de Groene Stad Challenge

21 mrt om 09:58 uur

De Groene Stad Challenge geeft een gedetailleerd beeld van de groene stand van zaken in een gemeente en inzicht…

Lees verder »

Whitepaper: Alle fietsen in het rek met de FietsParKeur norm

23 feb om 13:40 uur

Hoe bereik je gewenst fietsparkeergedrag en hoe kies je bewust het geschikte fietsparkeersystemen?

Lees verder »
descriptionArtikel

Van Muijlwijkstraat Arnhem nu stuk groener en veiliger

23 feb om 11:20 uur

Van de ‘lelijkste straat van Arnhem’ naar de ‘groenste en coolste’ straat van de stad. De Van Muijlwijkstraat…

Lees verder »