Hitte-eiland effect gemeten in Rotterdam
Urban Heat Island (UHI)
In steden zijn de gevolgen van een warmer klimaat extra voelbaar door het stedelijk hitte-eiland effect (Eng: Urban Heat Island, UHI). Hieronder wordt verstaan dat de temperatuur in een stedelijk gebied gemiddeld hoger is dan in het omliggende gebied. Overdag leggen steden relatief grote hoeveelheden zonne-energie vast, terwijl ze die opgeslagen warmte ’s nachts juist langzamer afstaan. Bovendien gaan perioden met hoge temperaturen veelal gepaard met verslechterde luchtkwaliteit en droogte. Dit alles heeft grote gevolgen voor de leefbaarheid en de gezondheid van de bevolking in stedelijke gebieden.
Temperatuurverschil tot 8 graden
Op drie locaties in Rotterdam en op één locatie buiten de stad werden tussen 25 augustus 2009 en 31 maart 2011 meteorologische metingen uitgevoerd door onderzoekers van Alterra. Zoals voorspeld was het in de stad significant warmer. Op de dichtbebouwde locaties Centrum en Zuid liepen de verschillen met de locatie buiten de stad soms zelfs op tot 8°C in de nacht, na windstille, heldere dagen met een maximumtemperatuur boven 30°C. Deze maximale verschillen zijn vergelijkbaar met de meetresultaten in andere grote Europese steden. De temperatuurverschillen met het buitengebied was duidelijk minder groot voor de minder intensief bebouwde, groene wijk Oost.
Warmer, droger en minder wind
De gemiddelde etmaaltemperatuur in de stad was 0,5 tot 1,4 graden hoger dan de gemiddelde etmaaltemperatuur buiten de stad. De minimumtemperatuur verschilde 1,4 tot 2,7 graden en de maximumtemperatuur 0,2 tot 1,2 graden in de meetperiode. De globale straling was in de stad 15 tot 19% lager en de windsnelheid circa 50%. De waterdampspanning, die duidt op luchtvochtigheid, was 2 tot 5% lager in de stad. De maximale UHI-intensiteit wordt na zonsondergang bereikt omdat de stad ’s nachts minder afkoelt dan het buitengebied. De intensiteit neemt pas na zonsopkomst af, wanneer de temperatuur in het buitengebied sneller toeneemt dan in de stad.
Gevolgen voor stadsbewoners
De resultaten geven een indicatie dat in dichtbebouwde plaatsen in Rotterdam het door de mens beleefde thermisch comfort een probleem is of kan worden. Dit is een belangrijk gegeven tegen de achtergrond van een toekomstig klimaat met meer extreem warme dagen dan in het huidige klimaat, en van verdergaande verstedelijking in de regio. Behalve voor verdere analyses van het stadsklimaat, monitoring en regionale weersverwachtingen kunnen deze gegevens van belang zijn voor het verder ontwikkelen van adaptatiemaatregelen en -strategieën. In de eerste analyse worden nog geen aanbevelingen gedaan om het hitte-eiland effect in Rotterdam tegen te gaan.
Initiatief en financiering onderzoek
Het onderzoek is uitgevoerd in het kader van het Nationaal Onderzoekprogramma Kennis voor Klimaat, dat wordt medegefinancierd door het ministerie van Infrastructuur en Milieu. Het onderzoek is onderdeel van het strategisch onderzoekprogramma Kennisbasis thema IV 'Duurzame ontwikkeling van de groenblauwe ruimte’, dat gefinancierd wordt door het ministerie van Economische zaken, Landbouw en Innovatie en uitgevoerd wordt door Wageningen UR.
Download voor meer informatie het rapport Stadsklimaat in Rotterdam Eerste analyse van de meetgegevens van het meteorologische meetnet
Bron: Alterra - Wageningen UR
Bij het thema van dit artikel betrokken organisaties
Meer artikelen met dit thema
FURNS: jouw partner in maatwerk en advies
1 mei om 09:53 uurBij FURNS geloven we in de kracht van duurzaamheid. De transitie naar een circulaire economie is in volle gang…
Circulair werken begint niet bij de afvalbak, maar aan de tekentafel
29 jul om 09:00 uurNederland heeft grote ambities: in 2050 moet onze economie volledig circulair zijn. De openbare ruimte speelt…
Young professional in de openbare ruimte: Trevor Verberne
10 jul om 10:29 uurIn deze aflevering van onze rubriek Young Professional is het de beurt aan Trevor Verberne (31). Trevor is…
Eerste sessies MOVE24 bekend
30 jun om 10:54 uurSpelen, sporten, bewegen en ontmoeten zijn de pijlers van de tweede editie van MOVE24. Dit keer krijgt het…
Succesvolle vierde editie Circulaire Openbare Ruimte Congres
25 jun om 14:28 uurTevredenheid alom op het vierde Circulaire Openbare Ruimte Congres. In Nijmegen verzamelden zich op 19 juni…
Piketpaaltjes slaan op weg naar circulaire lichtmasten in Amsterdam
17 jun om 15:25 uurNaar voren struikelen. Zo omschrijft Hans van Bakel van de gemeente Amsterdam zijn stappen om het areaal van…
Het onderschatte potentieel van schoolpleinen
5 jun om 08:00 uurSchoolpleinen worden vaak alleen gebruikt voor spelende kinderen, maar ze bieden veel meer mogelijkheden. Ze…
Innovatieve verkeersmonitoring met Zebra-Safe
3 jun om 08:00 uurTraffic Care, al zestien jaar actief in het verbeteren van verkeersveiligheid, zet met hun Zebra-Safe…