Onderzoek: hoe pakken gemeenten klimaatadaptatie aan?

maandag 15 februari 2021
timer 3 min
Op lokaal niveau gebeurt er veel op het gebied van klimaatadaptatie. Het ontbreekt echter nog aan de koppeling met het landelijk gebied. Dat concludeert de stichting Climate Adaptation Services na onderzoek onder twintig gemeenten en één regio. Het Planbureau voor de Leefomgeving heeft CAS gevraagd om te onderzoeken hoe gemeenten met klimaatadaptatie aan de slag zijn gegaan.

De klimaatstresstest, adaptatiestrategie en uitvoeringsagenda maken deel uit van de zeven ambities van het Deltaplan Ruimtelijke adaptatie. Het uiteindelijke doel daarvan is dat Nederland in 2050 klimaatbestendig en waterrobuust is ingericht. Het doel van het onderzoek van CAS is om inzicht te krijgen in hoe gemeenten dat aanpakken en erachter te komen welke belemmeringen gemeenten bij klimaatadaptatie ervaren. Een tweede doel is om te verkennen wat de ruimtelijke gevolgen zijn van klimaatadaptatie door gemeenten: hoe zullen adaptatiemaatregelen het ruimtegebruik in Nederland beïnvloeden? Het PBL zal de resultaten gebruiken voor het project Nederland Later, dat beleidsopties in beeld brengt voor de ruimtelijke inrichting van Nederland op de lange termijn.

Koplopergemeenten

Om erachter te komen hoe gemeenten klimaatadaptatie aanpakken, heeft stichting CAS de aanpak van twintig gemeenten en één regio geanalyseerd. Een belangrijk criterium bij de selectie was dat een groot deel van de gemeenten ook al bezig was met een uitvoeringsagenda. Daarom zitten er veel koplopers tussen de onderzochte gemeenten. Dit rapport geeft daarmee een eerste beeld van de aanpak door gemeenten die vooroplopen op het gebied van klimaatadaptatie. Verder zijn de onderzochte gemeenten zo divers mogelijk en liggen ze verspreid over heel Nederland. Voor het onderzoek zijn documenten over de stresstesten, risicodialogen, strategieën en uitvoeringsagenda’s van de gemeenten geanalyseerd. Ook zijn de gemeenten geïnterviewd.

Koppeling landelijk gebied 

De onderzochte gemeenten hebben de afgelopen jaren veel stappen gezet: kwetsbaarheden zijn beter in beeld, de bewustwording over de urgentie van klimaatadaptatie is toegenomen, veel gemeenten hebben een strategie opgezet en nemen maatregelen. Op lokaal niveau gebeurt er veel. Wat vaak nog wel mist is de koppeling met het landelijk gebied, waarin veel kansen liggen om klimaatadaptatie fundamenteler aan te pakken.

Gemeenten willen klimaatadaptatie integraal aanpakken, maar de uitwerking is vaak beperkt. Zo nemen gemeenten vaak niet alle klimaatthema’s mee in stresstesten, ambities en uitvoering. De aanpak van wateroverlast is vaak het meest concreet. De aandacht voor hittestress groeit, maar het thema heeft vaak nog een gebrek aan probleemeigenaar en budget. De thema’s droogte en overstroming krijgen de minste aandacht. Uit de analyse blijkt verder dat er grote verschillen zijn tussen gemeenten. Zo verschillen de uitvoeringsagenda’s van gemeenten erg van elkaar en ervaren gemeenten verschillende belemmeringen om adaptatiemaatregelen te kunnen uitvoeren. Voorbeelden van veelgenoemde belemmeringen zijn de grote druk op de ruimte en een beperkt budget voor groen.

Andere benadering

Je ziet dat er in gemeenten verschillende maatregelen genomen worden: er zijn al veel wadi’s aangelegd en inwoners komen steeds vaker in actie om hun tuin te vergroenen. Wel blijkt dat gemeenten nog weinig grote reserveringen in de fysieke ruimte doen voor klimaatadaptatie. Deels komt dat door de verschillende belemmeringen die gemeenten ervaren om klimaatadaptatie toe te passen. Het zou mooi zijn als klimaatadaptatie overheden meer zou sturen in het ruimtegebruik. Maar daarvoor is volgens stichting CAS een andere benadering nodig van de ruimtelijke inrichting: meer vanuit het natuurlijke systeem van water, bodem, ondergrond en ecosystemen.

Download hier het rapport van CAS

Meer artikelen met dit thema

flash_onNieuws

Oud asfalt ter plekke omzetten in nieuw asfalt met de Asphalt Recycling Train

22 mrt om 13:37 uur

Rijkswaterstaat voert sinds kort een proef uit met de ‘Asphalt Recycling Train’ (ART). Deze machine ‘eet’ oud…

Lees verder »
descriptionArtikel

Objectieve data voor Hilversum met de Groene Stad Challenge

21 mrt om 09:58 uur

De Groene Stad Challenge geeft een gedetailleerd beeld van de groene stand van zaken in een gemeente en inzicht…

Lees verder »

Whitepaper: Alle fietsen in het rek met de FietsParKeur norm

23 feb om 13:40 uur

Hoe bereik je gewenst fietsparkeergedrag en hoe kies je bewust het geschikte fietsparkeersystemen?

Lees verder »
descriptionArtikel

Breda wil een stad in een park zijn en investeert miljoenen

15 feb om 13:08 uur

Om een leefbare gemeente te zijn die klaar is voor de toekomst, investeert Breda zestien mijloen euro in het…

Lees verder »
flash_onNieuws

Hendrik-Ido-Ambacht gebruikt virtueel advies voor aanplant bomen

30 jan om 09:58 uur

Om te kijken waar de aanplant van een boom de grootste meerwaarde heeft, gaat de gemeente Hendrik-Ido-Ambacht…

Lees verder »
ddd
descriptionArtikel

Een vernieuwd Straatbeeld in 2024: wat kun je verwachten en bijdragen?

25 jan om 14:54 uur
In de wereld van de openbareruimtemaker is het nooit saai. Ook in 2024 zijn er weer volop uitdagingen om de…
Lees verder »
descriptionArtikel

Er zit muziek in het circulaire materialendepot van Haarlemmermeer

8 jan om 13:51 uur

Een succes, zo betitelt de gemeente Haarlemmermeer het circulaire materialendepot, dat ze in 2023 in gebruik…

Lees verder »
flash_onNieuws

Slimme verkeerslichten wijzen fietsers snelste weg in Breda

5 jan om 16:13 uur

Lang voor een stoplicht moeten wachten kan voor fietsers een reden zijn om alsnog door rood te fietsen. Met…

Lees verder »