Na anderhalve eeuw heeft Borculo weer een 'haven'

Om te duiden hoe het project van de haven tot stand is gekomen, vertelt Herbert te Velthuis eerst meer over de aanleiding van het project: “Borculo ligt aan de rivier de Berkel. Er is tot 125 jaar geleden scheepvaart aanwezig geweest, vanuit Vreden in Duitsland naar Zutphen. Die Berkelvaart is stilgevallen. Na die Berkelvaart is in de jaren 80 het idee ontstaan om de oude Berkelzomp te gebruiken voor toeristische vaarten. Hier is een nieuwe zomp voor gebouwd. De mensen die dat initiatief hebben genomen, hebben samen met de historische vereniging een plan ontwikkeld om de oude haven weer terug te brengen. Het is weliswaar geen echte haven (het betreft een afgesloten gebied met een plein en een watertje), maar het karakter is wel weer helemaal terug.” 

Toen de taskforce Leef! in Borculo begon met het ophalen van de plannen, heeft deze groep mensen zich gemeld met hun idee. Vervolgens is dit samengevoegd met de andere plannen voor de opwaardering van het centrum van Borculo. Het is opgesteld in een ‘bidboek’ dat is aangeboden aan de gemeente. Er was dus een idee vanuit een andere hoek, die vanuit de taskforce Leef! is meegenomen in de plannen voor dit gebied. 

Binnen deze participatieplannen is als het ware de omgekeerde weg bewandeld. Te Velthuis: “Normaal worden plannen in het gemeentehuis voorbereid, nu gebeurde dat andersom. De plannen kwamen juist ‘van buiten’ het gemeentehuis in. Voordat de plannen tot uitvoering kwamen, zijn alle stakeholders uitvoerig meegenomen in de besluitvorming.” 

Melvin te Mebel vertelt het verhaal vanuit de andere kant, die van de gemeente Berkelland, waar Borculo onder valt. “Het is voor onze gemeente, net als voor veel gemeenten in Nederland, erg belangrijk maar ook steeds moeilijker om een aantrekkelijk winkelgebied te hebben. Wij zagen dat Borculo wel degelijk potentie heeft, maar dat het zeker wel een duwtje in de rug kon gebruiken. Omdat er vanuit de inwoners en ondernemers ook zeker  behoefte was aan een opwaardering van het centrum, kwam het allemaal mooi samen.” 

Doel van het project 

Doel van het project was om samen met inwoners en ondernemers het centrum levendiger te maken. Om de oude haven weer terug te kunnen brengen, moest het pand van de Hema gesloopt worden. “Het geld voor de sloop van het oude pand hebben we uit de provinciale subsidie steengoed benutten gehaald, zodat de eerste financiering voor het afvoeren van de stenen al gerealiseerd kon worden.” 

Inrichtingselementen 

Dan door naar de uitvoering en inrichtingselementen, waar Bert Hofman vanuit zijn expertise en betrokkenheid bij het project meer over vertelt: “De haven zoals deze er nu weer ligt, omvat eigenlijk een afgesloten gebied met een plein en een kleine waterpartij”, begint Hofman. “Om dit te kunnen realiseren, is van een deel van de doorgaande weg een fietspad gemaakt. Binnen de ruimte die hiermee ontstond, is een plein gesitueerd, in combinatie met een waterpartijtje.”  

De vernieuwde haven die nu in het centrum van Borculo gerealiseerd is, kan worden gezien als een knipoog naar de oude haven in 1800. “Toen was het nog een riviertje, met een haventje. Met een  knipoog, omdat het natuurlijk geen echte haven meer is, er kan geen boot komen.” 

Binnen de haven zijn verschillende inrichtingselementen gebruikt: “Zo is er een trapelement waar je op kunt zitten en die doorloopt tot aan het water. Verder is er een verlaagd deel langs het water, zodat je vanaf het maaiveld over een muur het gat in kunt kijken. Je kunt er ook langs lopen. De waterbeleving is hiermee volledig teruggebracht.” 

Qua riolering is er ook een verandering. “Het regenwaterriool is afgekoppeld en een apart regenwaterriool is aangesloten op de haven. Waar vroeger het riviertje liep, is eind 1800 een duiker gemaakt. Deze is gerenoveerd en wordt nu gebruikt als regenwaterafvoer van de waterpartij. Zo is de duiker weer zichtbaar en kan iedereen het water zien stromen.” 

Eindresultaat 

Het terugbrengen van de ‘haven’ wordt in Borculo gezien als het sluitstuk van de aanpak van het centrum. Met de vernieuwde haven heeft Borculo, naast de andere herinrichtingsprojecten in het centrum die daar ook aan bijdragen, weer een centrum van hoge kwaliteit. “Het centrum is weer meer een geheel en is een plek waar mensen weer graag verblijven. Hiermee kan onze stad Borculo weer jaren vooruit”, besluit Te Mebel.