Beweegvriendelijke openbare ruimte: van visie naar praktijk

vrijdag 21 maart 2025

Een vader die met zijn kind een slingerpaadje neemt in plaats van de rechte stoep. Een groep jongeren die op een plein samenkomt en spelenderwijs beweegt. Een oudere dame die haar dagelijkse wandeling maakt, dankzij veilige en aantrekkelijke looproutes. De openbare ruimte speelt een cruciale rol in hoe mensen bewegen en elkaar ontmoeten. Maar hoe zorg je ervoor dat de inrichting van een wijk of stad daadwerkelijk uitnodigt tot beweging?

Maak bewegen een vanzelfsprekendheid

Een beweegvriendelijke omgeving is meer dan een speeltuin of een fietspad. Het gaat om het slim benutten van de hele openbare ruimte, zodat bewegen een vanzelfsprekend onderdeel wordt van het dagelijks leven. Dit kan door barrières weg te nemen, zoals onveilige oversteekplaatsen, en door beweging te stimuleren met natuurlijke prikkels, zoals aantrekkelijke looproutes of informele sportplekken.

Integreer beweegvriendelijkheid in de ontwerpfase

Ruimte in steden en dorpen is schaars en de belangen zijn vaak uiteenlopend. Daarom moet beweegvriendelijkheid vanaf het begin een integraal onderdeel zijn van stedelijke en ruimtelijke plannen. Denk aan het combineren van functies: een schoolplein dat na schooltijd een ontmoetingsplek wordt, of een park met routes die geschikt zijn voor zowel hardlopers als wandelaars.

Bewoners als sleutel tot succes

Een goed ontwerp sluit aan bij de behoeften van de gebruikers. Dit betekent dat gemeenten, ontwerpers en beleidsmakers bewoners actief moeten betrekken bij het ontwerpproces. Wat vinden zij belangrijk? Welke plekken gebruiken ze nu al, en waarom? Door participatie te benutten, vergroot je de kans op succesvolle, duurzame ingrepen die daadwerkelijk gebruikt worden.

Samenwerking tussen domeinen is essentieel

Het realiseren van een beweegvriendelijke openbare ruimte vraagt om samenwerking tussen het sociale en ruimtelijke domein. Stedenbouwkundigen, mobiliteitsexperts, gezondheidsspecialisten en beleidsmakers moeten samen optrekken om beweging structureel een plek te geven in de fysieke leefomgeving. Dit betekent ook dat traditionele werkwijzen losgelaten moeten worden en nieuwe, integrale aanpakken omarmd moeten worden.

Conclusie

Een beweegvriendelijke openbare ruimte vraagt om doordachte keuzes en een brede blik. Door bewegen in het DNA van stads- en dorpsontwikkeling te verweven, kunnen gemeenten en ontwerpers een omgeving creëren die uitnodigt tot een actievere leefstijl. Dit vergt niet alleen visie, maar ook samenwerking en een praktische uitvoering waarin bewoners centraal staan. Zo wordt bewegen geen bewuste keuze, maar een vanzelfsprekendheid in de openbare ruimte.

Dit artikel is onderdeel van een drieluik over de beweegvriendelijke leefomgeving, samengesteld door Planterra en Kenniscentrum Sport en Bewegen en gepubliceerd op Allesoversport.nl. Het drieluik richt zich op de uitdagingen en kansen bij het realiseren van een beweegvriendelijke openbare ruimte, specifiek voor professionals die zich bezighouden met de beweegvriendelijke inrichting van de buitenruimte.

Meer artikelen met dit thema

descriptionArtikel

FURNS: jouw partner in maatwerk en advies

1 mei om 09:53 uur

Bij FURNS geloven we in de kracht van duurzaamheid. De transitie naar een circulaire economie is in volle gang…

Lees verder »
descriptionArtikel

‘Gemeenten kunnen met buitenspeelbeleid het verschil maken voor een kind’

21 nov om 14:41 uur

Met de nieuwe landelijke verkiezingen voor de deur lijken de gemeenteraadsverkiezingen van 2026 wat op de…

Lees verder »
descriptionArtikel

Inspirerende speelideeën in de beweegvriendelijke leefomgeving

21 nov om 09:36 uur

We vroegen enkele marktpartijen hun meest inspirerende speelidee van 2025 te sturen, een bijdrage aan de…

Lees verder »
descriptionArtikel

Met een praktische tool maakt Apeldoorn de buitenruimte ook een fijne plek voor meiden

19 nov om 08:32 uur

Confronterend vond Linda Hooijer het. Dat eerder óók zij bij het ontwerpen van de buitenruimte onbedoeld de…

Lees verder »
descriptionArtikel

Van stadsplein naar speelplein: het Museumplein als plek voor iedereen

14 nov om 15:59 uur

Wat ooit een klassiek stadsplein was, is vandaag een levendige ontmoetingsplek waar generaties samenkomen.…

Lees verder »
descriptionArtikel

Heeft jouw gemeente een hart? Speel dan mee met REstart!

14 nov om 15:25 uur

Veel goede speeltoestellen worden weggegooid. Kleine gemeenten hebben vaak een financiële uitdaging en kunnen…

Lees verder »
descriptionArtikel

Slim en duurzaam schoffelen met stille kracht

14 nov om 08:53 uur

De openbare ruimte vraagt om slimme, duurzame en veelzijdige oplossingen. Met het Makita UX01G combisysteem,…

Lees verder »
descriptionArtikel

Onderzoek brengt hindernissen én aanbevelingen om in openbare ruimte te bewegen in kaart

13 nov om 09:12 uur

Hoe beweegvriendelijk is de Nederlandse openbare ruimte eigenlijk? Het Mulier Instituut onderzocht in opdracht…

Lees verder »