Beweegvriendelijke openbare ruimte: van visie naar praktijk

vrijdag 21 maart 2025

Een vader die met zijn kind een slingerpaadje neemt in plaats van de rechte stoep. Een groep jongeren die op een plein samenkomt en spelenderwijs beweegt. Een oudere dame die haar dagelijkse wandeling maakt, dankzij veilige en aantrekkelijke looproutes. De openbare ruimte speelt een cruciale rol in hoe mensen bewegen en elkaar ontmoeten. Maar hoe zorg je ervoor dat de inrichting van een wijk of stad daadwerkelijk uitnodigt tot beweging?

Maak bewegen een vanzelfsprekendheid

Een beweegvriendelijke omgeving is meer dan een speeltuin of een fietspad. Het gaat om het slim benutten van de hele openbare ruimte, zodat bewegen een vanzelfsprekend onderdeel wordt van het dagelijks leven. Dit kan door barrières weg te nemen, zoals onveilige oversteekplaatsen, en door beweging te stimuleren met natuurlijke prikkels, zoals aantrekkelijke looproutes of informele sportplekken.

Integreer beweegvriendelijkheid in de ontwerpfase

Ruimte in steden en dorpen is schaars en de belangen zijn vaak uiteenlopend. Daarom moet beweegvriendelijkheid vanaf het begin een integraal onderdeel zijn van stedelijke en ruimtelijke plannen. Denk aan het combineren van functies: een schoolplein dat na schooltijd een ontmoetingsplek wordt, of een park met routes die geschikt zijn voor zowel hardlopers als wandelaars.

Bewoners als sleutel tot succes

Een goed ontwerp sluit aan bij de behoeften van de gebruikers. Dit betekent dat gemeenten, ontwerpers en beleidsmakers bewoners actief moeten betrekken bij het ontwerpproces. Wat vinden zij belangrijk? Welke plekken gebruiken ze nu al, en waarom? Door participatie te benutten, vergroot je de kans op succesvolle, duurzame ingrepen die daadwerkelijk gebruikt worden.

Samenwerking tussen domeinen is essentieel

Het realiseren van een beweegvriendelijke openbare ruimte vraagt om samenwerking tussen het sociale en ruimtelijke domein. Stedenbouwkundigen, mobiliteitsexperts, gezondheidsspecialisten en beleidsmakers moeten samen optrekken om beweging structureel een plek te geven in de fysieke leefomgeving. Dit betekent ook dat traditionele werkwijzen losgelaten moeten worden en nieuwe, integrale aanpakken omarmd moeten worden.

Conclusie

Een beweegvriendelijke openbare ruimte vraagt om doordachte keuzes en een brede blik. Door bewegen in het DNA van stads- en dorpsontwikkeling te verweven, kunnen gemeenten en ontwerpers een omgeving creëren die uitnodigt tot een actievere leefstijl. Dit vergt niet alleen visie, maar ook samenwerking en een praktische uitvoering waarin bewoners centraal staan. Zo wordt bewegen geen bewuste keuze, maar een vanzelfsprekendheid in de openbare ruimte.

Dit artikel is onderdeel van een drieluik over de beweegvriendelijke leefomgeving, samengesteld door Planterra en Kenniscentrum Sport en Bewegen en gepubliceerd op Allesoversport.nl. Het drieluik richt zich op de uitdagingen en kansen bij het realiseren van een beweegvriendelijke openbare ruimte, specifiek voor professionals die zich bezighouden met de beweegvriendelijke inrichting van de buitenruimte.

Meer artikelen met dit thema

descriptionArtikel

FURNS: jouw partner in maatwerk en advies

1 mei om 09:53 uur

Bij FURNS geloven we in de kracht van duurzaamheid. De transitie naar een circulaire economie is in volle gang…

Lees verder »
descriptionArtikel

Young professional in de openbare ruimte: Trevor Verberne

10 jul om 10:29 uur

In deze aflevering van onze rubriek Young Professional is het de beurt aan Trevor Verberne (31). Trevor is…

Lees verder »
descriptionArtikel

Water, historie en staal met stijl in ’t Gulden Land

10 jul om 08:00 uur

In het noorden van Helmond, ingeklemd tussen de oude en nieuwe Zuid-Willemsvaart en grenzend aan Aarle-Rixtel,…

Lees verder »
descriptionArtikel

Waterpret in het wild: nieuw speellandschap verrijkt Burgers' Zoo

1 jul om 08:48 uur

In de natuurlijke omgeving van Burgers’ Zoo is een bijzonder waterspeelelement verschenen dat kinderen uitdaagt…

Lees verder »
flash_onNieuws

Eerste sessies MOVE24 bekend

30 jun om 10:54 uur

Spelen, sporten, bewegen en ontmoeten zijn de pijlers van de tweede editie van MOVE24. Dit keer krijgt het…

Lees verder »
flash_onNieuws

Spelen in de zon vraagt om slimme ontwerpkeuzes

30 jun om 08:14 uur

Steeds vaker staat hitte centraal in het ontwerp van de openbare ruimte. Toch is schaduw niet altijd het…

Lees verder »
flash_onNieuws

Succesvolle vierde editie Circulaire Openbare Ruimte Congres

25 jun om 14:28 uur

Tevredenheid alom op het vierde Circulaire Openbare Ruimte Congres. In Nijmegen verzamelden zich op 19 juni…

Lees verder »
descriptionArtikel

Piketpaaltjes slaan op weg naar circulaire lichtmasten in Amsterdam

17 jun om 15:25 uur

Naar voren struikelen. Zo omschrijft Hans van Bakel van de gemeente Amsterdam zijn stappen om het areaal van…

Lees verder »