Beweegvriendelijke openbare ruimte: van visie naar praktijk

vrijdag 21 maart 2025

Een vader die met zijn kind een slingerpaadje neemt in plaats van de rechte stoep. Een groep jongeren die op een plein samenkomt en spelenderwijs beweegt. Een oudere dame die haar dagelijkse wandeling maakt, dankzij veilige en aantrekkelijke looproutes. De openbare ruimte speelt een cruciale rol in hoe mensen bewegen en elkaar ontmoeten. Maar hoe zorg je ervoor dat de inrichting van een wijk of stad daadwerkelijk uitnodigt tot beweging?

Maak bewegen een vanzelfsprekendheid

Een beweegvriendelijke omgeving is meer dan een speeltuin of een fietspad. Het gaat om het slim benutten van de hele openbare ruimte, zodat bewegen een vanzelfsprekend onderdeel wordt van het dagelijks leven. Dit kan door barrières weg te nemen, zoals onveilige oversteekplaatsen, en door beweging te stimuleren met natuurlijke prikkels, zoals aantrekkelijke looproutes of informele sportplekken.

Integreer beweegvriendelijkheid in de ontwerpfase

Ruimte in steden en dorpen is schaars en de belangen zijn vaak uiteenlopend. Daarom moet beweegvriendelijkheid vanaf het begin een integraal onderdeel zijn van stedelijke en ruimtelijke plannen. Denk aan het combineren van functies: een schoolplein dat na schooltijd een ontmoetingsplek wordt, of een park met routes die geschikt zijn voor zowel hardlopers als wandelaars.

Bewoners als sleutel tot succes

Een goed ontwerp sluit aan bij de behoeften van de gebruikers. Dit betekent dat gemeenten, ontwerpers en beleidsmakers bewoners actief moeten betrekken bij het ontwerpproces. Wat vinden zij belangrijk? Welke plekken gebruiken ze nu al, en waarom? Door participatie te benutten, vergroot je de kans op succesvolle, duurzame ingrepen die daadwerkelijk gebruikt worden.

Samenwerking tussen domeinen is essentieel

Het realiseren van een beweegvriendelijke openbare ruimte vraagt om samenwerking tussen het sociale en ruimtelijke domein. Stedenbouwkundigen, mobiliteitsexperts, gezondheidsspecialisten en beleidsmakers moeten samen optrekken om beweging structureel een plek te geven in de fysieke leefomgeving. Dit betekent ook dat traditionele werkwijzen losgelaten moeten worden en nieuwe, integrale aanpakken omarmd moeten worden.

Conclusie

Een beweegvriendelijke openbare ruimte vraagt om doordachte keuzes en een brede blik. Door bewegen in het DNA van stads- en dorpsontwikkeling te verweven, kunnen gemeenten en ontwerpers een omgeving creëren die uitnodigt tot een actievere leefstijl. Dit vergt niet alleen visie, maar ook samenwerking en een praktische uitvoering waarin bewoners centraal staan. Zo wordt bewegen geen bewuste keuze, maar een vanzelfsprekendheid in de openbare ruimte.

Dit artikel is onderdeel van een drieluik over de beweegvriendelijke leefomgeving, samengesteld door Planterra en Kenniscentrum Sport en Bewegen en gepubliceerd op Allesoversport.nl. Het drieluik richt zich op de uitdagingen en kansen bij het realiseren van een beweegvriendelijke openbare ruimte, specifiek voor professionals die zich bezighouden met de beweegvriendelijke inrichting van de buitenruimte.

Meer artikelen met dit thema

descriptionArtikel

FURNS: jouw partner in maatwerk en advies

1 mei om 09:53 uur

Bij FURNS geloven we in de kracht van duurzaamheid. De transitie naar een circulaire economie is in volle gang…

Lees verder »
descriptionArtikel

‘Bij lichtmasten is 95 procent circulair wel haalbaar’

26 aug om 09:35 uur

De tijden veranderen. Een lichtmast na de geschatte levensduur van ongeveer veertig jaar zonder pardon afvoeren…

Lees verder »

Slim regenwaterbeheer in de stad: maatwerk op het terrein van Weberei Conrad in Lörrach

21 aug om 08:00 uur

Hoe vang je regenwater op in een volledig verhard stedelijk gebied, zonder het riool te overbelasten? Die vraag…

Lees verder »
descriptionArtikel

Van pionieren naar professionaliseren in de circulaire openbare ruimte

19 aug om 14:18 uur

Circulariteit is al jaren een veelbesproken thema in de wereld van de openbare ruimte. Maar wat betekent het nu…

Lees verder »
descriptionArtikel

Praktische tips uit Gelderland voor circulaire vervanging bruggen

15 aug om 13:50 uur

De provincie Gelderland wil in 2050 volledig circulair zijn. Bij het vervangen van bruggen kiest de provincie…

Lees verder »
descriptionArtikel

Mijn Plek: proefparkeervak in Hoorn

12 aug om 08:00 uur

Mark Deckers heeft als projectleider Circulaire Economie bij de gemeente Hoorn circulariteit en duurzaamheid…

Lees verder »
descriptionArtikel

Toegankelijke fietspaden: ruimte voor verandering

5 aug om 08:26 uur

De fiets is de afgelopen tien jaar in vele opzichten veranderd. Waar vroeger de keuze vaak niet verder ging dan…

Lees verder »
descriptionArtikel

Circulair werken begint niet bij de afvalbak, maar aan de tekentafel

29 jul om 09:00 uur

Nederland heeft grote ambities: in 2050 moet onze economie volledig circulair zijn. De openbare ruimte speelt…

Lees verder »