Blog: De nacht heeft persoonlijkheid
Sinds 1 januari is Leeuwarden namens Nederland de Culturele Hoofdstad van Europa. Een eervolle titel die we na veel bloed, zweet en tranen hebben weten binnen te slepen. Aan de overwinning ging een titanenstrijd vooraf met Utrecht, Den Haag, Eindhoven en Maastricht. Bij de bekendmaking in 2013 barstte het feest los in Leeuwarden. Want we hadden gewonnen met een bidbook vol kenmerkende kwaliteiten die Leeuwarden en Friesland enerzijds zo uniek maken in Nederland en anderszijds zo vergelijkbaar met andere perifere gebieden in Europa. Een bidbook vol eigenheid en idealisme.
"Nergens anders in Nederland vind je nog een nacht met duizenden sterren en een bijna onmeetbare stilte."
Het programma Feel the Night, De herontdekking van de nacht, had hierin een grote rol, misschien wel een hoofdrol. Want nergens anders in Nederland vind je nog een nacht met duizenden sterren en een bijna onmeetbare stilte. Kwaliteiten die voor veel Nederlanders wezensvreemd en, door de toenemende lichtvervuiling, zelfs ongrijpbaar zijn geworden. En dat terwijl de nacht altijd een grote inspiratiebron is geweest voor schilders, schrijvers, musici, poëten, beeldhouwers en zelfs architecten. Niet voor niets werd altijd gezegd: de dag is neutraal terwijl de nacht persoonlijkheid heeft. Want wat je in de nacht ervaart is jouw beleving die gekleurd wordt door jouw persoonlijkheid.
"De mens is altijd vertrouwd geweest met het donker, maar de evolutie heeft onze ogen nog niet in staat gesteld om continu te kunnen schakelen tussen donker en licht."
Tegenwoordig overheerst vooral de angst voor diezelfde nacht. We zijn een generatie die opgroeit in een oververlichte wereld waarbij we alles visueel willen kunnen waarnemen. We willen kunnen zien waar we zijn en we denken in het donker dezelfde waarheidsgetrouwe neutrale beleving te kunnen ervaren als overdag. De mens is altijd vertrouwd geweest met het donker, maar de evolutie heeft onze ogen nog niet in staat gesteld om continu te kunnen schakelen tussen donker en licht. Zodra we niet meer volledig op ons zicht kunnen vertrouwen voelen we ons compleet verloren. We lijken gewoon vergeten dat we ook andere zintuigen bezitten zoals tastzin, gehoor en reuk die we prima kunnen inzetten bij het oriënteren in de nacht.
Vijf jaar na het winnen van de titel heerst ook de angst bij de uitvoering van het programma voor de Culturele Hoofdstad. Want hoe verkoop je een ticket voor een nachtelijke beleving. Hoe zorg je ervoor dat die sterren ook daadwerkelijk te zien zodra de bezoekers op hun plaats zijn? We willen alle risico’s kunnen uitsluiten en zijn daarom de stad maar in het licht gaan zetten. Hiermee zijn we niet alleen onze persoonlijkheid verloren, maar laten we ook een kans liggen onszelf te herontdekken. Gelukkig is er in de periferie van het culturele hoofdstadprogramma nog wel ruimte voor deze ontdekkingstocht. De Light Challenge 2018 heeft Feel the Night als thema gekozen: studenten worden uitgedaagd na te denken over concepten waarbij we ons, ondanks onze leefbaarheidswensen, bewust blijven van de inspirerende wereld boven ons die onze persoonlijkheid kleurt in de nacht.

Nynke Rixt Jukema Foto: Sytske Hoogterp
Meest gelezen
Bij het thema van dit artikel betrokken organisaties
Meer artikelen met dit thema
Duurzaamheid als bestaansrecht
27 jun om 10:59 uurAls familieorganisatie is Schréder continu bezig met het overdragen naar de nieuwe generatie. Micha de Jong…
Toegankelijkheid door licht
20 jun om 10:29 uurVoor mensen met een visuele beperking vormt de openbare ruimte een dagelijkse uitdaging. Slechtzienden, die nog…
Prominente rol verlichting bij herinrichting Vlaszak en Nieuwe Mark Breda
13 jun om 09:11 uurHet historische groene karakter van de Vlaszak aan de oostkant, en het blauwe karakter van de Nieuwe Mark aan…
Lichtvervuiling: span het paard niet achter de wagen
12 jun om 10:17 uurIn elke editie van Straatbeeld schrijft een expert een column over het desbetreffende thema van het magazine.…
De favoriete plek van: Nico Roelofs
4 jun om 11:25 uurNico Roelofs, ontwerper en adviseur openbare verlichting bij de gemeente Arnhem, heeft een bijzondere band met…
Licht in lagen: over de noodzaak van een stadslichtmeester
2 jun om 08:00 uurTerwijl steden vergroenen en verduurzamen, blijft één aspect onderbelicht: de kwaliteit van licht in de…
Excentrieke lichtmasten met gemeentewapen in Winterswijk
27 mei om 08:00 uurDe Groenloseweg in Winterswijk is opnieuw ingericht en heeft naast fietspaden, nieuwe bomen en plantenvakken…
Nieuw: Lightronics LED2WELL platform
26 mei om 12:05 uurGemeenten en provincies staan voor complexe keuzes op het gebied van de kwaliteit van de leefomgeving en…