Expertcolumn Niek Hendriks

maandag 14 maart 2022
timer 3 min
Niek Hendriks is strategisch adviseur smart city bij de gemeente Alkmaar. In zijn expertcolumn roept hij op het eigenaarschap van data weer terug te geven aan de samenleving.

In mijn werkveld spreken we steeds vaker van het digitaliseren van de fysieke leefomgeving. Waar we enkele jaren geleden vooral nog bezig waren met het efficiënter maken van de dienstverleningsprocessen in de organisatie is het tegenwoordig de norm om het straatbeeld vol te hangen met sensoren, slimme camera’s en openbare wifi netwerken om data te genereren en inzicht te krijgen in wat zich afspeelt in de stad.  

Ik zie dan ook sinds een jaar of twee een enorme toename van ‘digitale steden’ (Digital Twins), openbare dataplatformen en rijkelijk gevulde dashboards waarmee ieder gegeven van de stad op een hoog niveau wordt geanalyseerd en gevisualiseerd. Dit baart me zorgen en als adviseur op dit gebied vraag ik me af of we niet onbewust naar een publieke sector gaan met data obesitas. Waar trekken we de grens en wanneer gaan we terug naar de vraag voor wie we dit doen en welke publieke meerwaarde we realiseren met de samenleving?  

Dat is ook de reden dat ik in dit artikel pleit voor de oprichting van het vakgebied Social-IT voor de openbare ruimte. Social-IT is namelijk een logische doorontwikkeling van de traditionele IT taken binnen de publieke sector. Waar binnen de organisatie IT afdelingen vooral de nadruk leggen op efficiëntie en het analytische potentieel is het digitaliseringsvraagstuk in de samenleving vooral iets wat uit de sociale hoek moet komen. Hoe gaan we om vragen van de inwoners die verder gaan dan het visualiseren van data, zorgen we ervoor dat minder digitale mensen een plaats krijgen in het digitaliseringsvraagstuk en leggen we het eigenaarschap van data weer terug in de samenleving? 

Het nut en de noodzaak van Social-IT zijn duidelijk en gelukkig zijn er al diverse gemeenten bezig om het eigenaarschap van het digitaliseringsvraagstuk weer terug te leggen in de samenleving. Zo heeft de gemeente Hilversum een Stadspanel Data opgezet waar tien inwoners de dataprojecten van de gemeente toetst op veiligheid, privacy en inclusiviteit en zijn we bij de gemeente Alkmaar druk bezig een burgernetwerk op te zetten met een lokale CoderDojo waarbij de inwoners eigenaar zijn van de data in hun leefomgeving. 

Dit zijn enkel druppels op een hete plaat en de oproep aan u is dan ook om te kijken hoe u in uw werkveld IT terug kan brengen naar de inwoners en vanuit daar het gesprek aangaat hoe we het digitaliseringvraagstuk vorm moeten geven. Het digitaliseren van Nederland gaat alleen werken als we de samenleving gelijk stellen aan de techniek. 

Deze expertcolumn is verschenen in Straatbeeld 1/2022, thema slimme openbare ruimte. Download hier het magazine.

Meer artikelen met dit thema

descriptionArtikel

FURNS: jouw partner in maatwerk en advies

1 mei om 09:53 uur

Bij FURNS geloven we in de kracht van duurzaamheid. De transitie naar een circulaire economie is in volle gang…

Lees verder »
descriptionArtikel

Circulaire placemaking op ‘plekken achter de hekken’

2 sep om 09:08 uur

Het jaar 2030 nadert en circulair handelen is nog lang geen gemeengoed bij de inrichting van de openbare ruimte…

Lees verder »
descriptionArtikel

‘Bij lichtmasten is 95 procent circulair wel haalbaar’

26 aug om 09:35 uur

De tijden veranderen. Een lichtmast na de geschatte levensduur van ongeveer veertig jaar zonder pardon afvoeren…

Lees verder »

Slim regenwaterbeheer in de stad: maatwerk op het terrein van Weberei Conrad in Lörrach

21 aug om 08:00 uur

Hoe vang je regenwater op in een volledig verhard stedelijk gebied, zonder het riool te overbelasten? Die vraag…

Lees verder »
descriptionArtikel

Van pionieren naar professionaliseren in de circulaire openbare ruimte

19 aug om 14:18 uur

Circulariteit is al jaren een veelbesproken thema in de wereld van de openbare ruimte. Maar wat betekent het nu…

Lees verder »
descriptionArtikel

Praktische tips uit Gelderland voor circulaire vervanging bruggen

15 aug om 13:50 uur

De provincie Gelderland wil in 2050 volledig circulair zijn. Bij het vervangen van bruggen kiest de provincie…

Lees verder »
descriptionArtikel

Mijn Plek: proefparkeervak in Hoorn

12 aug om 08:00 uur

Mark Deckers heeft als projectleider Circulaire Economie bij de gemeente Hoorn circulariteit en duurzaamheid…

Lees verder »
descriptionArtikel

Toegankelijke fietspaden: ruimte voor verandering

5 aug om 08:26 uur

De fiets is de afgelopen tien jaar in vele opzichten veranderd. Waar vroeger de keuze vaak niet verder ging dan…

Lees verder »