Rap over op ledverlichting

donderdag 30 mei 2024
We moeten snel overschakelen op ledverlichting. Dat stelt Gerke ten Have, assetmanager verlichting bij de gemeente Amsterdam, in de expertcolumn van Straatbeeld 2 van dit jaar.

De temperatuur blijft stijgen en de hoeveelheid uitstoot van broeigas blijft groeien. We zitten op de snelweg naar de klimaathel, met onze voet nog steeds op het gaspedaal. De klok tikt, we zijn in het gevecht van ons leven, we zijn aan het verliezen. Aldus Antonio Guterres, secretaris-generaal van de VN, op de COP27.      

Tijd, geld of kwaliteit.  Bij het maken van keuzes zijn dit de drie knoppen waaraan we kunnen draaien. Altijd gaat het één ten koste van het andere. Zo gaat het heel snel, vaak ten koste van de kwaliteit: en een hoge kwaliteit is vaak duurder of het kost meer tijd.  

Als specialisten verlichting hebben we het vaak over de kwaliteit van verlichting: lichtcomfort, participatie, beleving, of sfeer zijn dan veel gehoorde onderwerpen. Er zijn maar weinig landen waar de openbare verlichting zo’n hoge kwaliteit kent als in ons eigen land. De vakantiefoto’s van collega’s die in het buitenland zijn geweest, tonen dit ieder jaar weer aan. 

Het jaarlijkse energiegebruik van alle openbare verlichting in ons land is circa 650 miljoen kWh.  

Dit is bijna net zo veel als alle huishoudens van onze derde stad Den Haag gebruiken. Nog maar 50 procent van alle openbare verlichting is led. Als we hier samen 100 procent van kunnen maken dan besparen we samen jaarlijks 130.000.000 kWh aan stroom. We moeten van de fossiele brandstoffen af. Zo snel als mogelijk. Meer dan helft van de stroom wordt opgewekt door fossiele brandstoffen te verbranden.  

Een retrofit oplossing is een snelle oplossing die veel goedkoper is dan de hele armatuur te vervangen, iets wat nog veel overheden doen. Als je het mij vraagt, is de retrofit een goede oplossing voor armaturen die nog een aantal jaren meegaan. Van collega’s hoor ik dat zij de kwaliteit van retrofit licht iets minder vinden dan bij een heel nieuw armatuur, maar de kwaliteit van de retrofit oplossingen is enorm ontwikkeld afgelopen jaren. Willen we ons gebruik van fossiele brandstoffen echt verlagen, dan is het nu tijd om genoegen te nemen met een iets lagere lichtkwaliteit. Maar je krijgt er veel voor terug. Met een retrofit ben je vaak vijf keer goedkoper uit dan bij het vervangen van de hele armatuur. En het bespaart ook nog al die grondstoffen voor een heel nieuw armatuur.   

De centrale uitdaging in ons vak is zo snel als mogelijk over te gaan op led. Met retrofit kun je vijf keer zo veel doen met hetzelfde budget. Dan ben je in vijf jaar over op led. Eenmaal over op led, zal de installateur vragen of er nog werk is, want de storingen nemen sterk af. In veel gemeenten is er al capaciteit over bij de installateur. Zij staan klaar om ons te helpen bij deze ledtransitie.  

Rap over op led. Uitvoeren, uitvoeren, uitvoeren. Dan is alle straatverlichting 100 procent led in 2028. De beste kWh uur is de kWh die niet hoeft te worden opgewekt.