Expertcolumn Niek Hendriks
In mijn werkveld spreken we steeds vaker van het digitaliseren van de fysieke leefomgeving. Waar we enkele jaren geleden vooral nog bezig waren met het efficiënter maken van de dienstverleningsprocessen in de organisatie is het tegenwoordig de norm om het straatbeeld vol te hangen met sensoren, slimme camera’s en openbare wifi netwerken om data te genereren en inzicht te krijgen in wat zich afspeelt in de stad.
Ik zie dan ook sinds een jaar of twee een enorme toename van ‘digitale steden’ (Digital Twins), openbare dataplatformen en rijkelijk gevulde dashboards waarmee ieder gegeven van de stad op een hoog niveau wordt geanalyseerd en gevisualiseerd. Dit baart me zorgen en als adviseur op dit gebied vraag ik me af of we niet onbewust naar een publieke sector gaan met data obesitas. Waar trekken we de grens en wanneer gaan we terug naar de vraag voor wie we dit doen en welke publieke meerwaarde we realiseren met de samenleving?
Dat is ook de reden dat ik in dit artikel pleit voor de oprichting van het vakgebied Social-IT voor de openbare ruimte. Social-IT is namelijk een logische doorontwikkeling van de traditionele IT taken binnen de publieke sector. Waar binnen de organisatie IT afdelingen vooral de nadruk leggen op efficiëntie en het analytische potentieel is het digitaliseringsvraagstuk in de samenleving vooral iets wat uit de sociale hoek moet komen. Hoe gaan we om vragen van de inwoners die verder gaan dan het visualiseren van data, zorgen we ervoor dat minder digitale mensen een plaats krijgen in het digitaliseringsvraagstuk en leggen we het eigenaarschap van data weer terug in de samenleving?
Het nut en de noodzaak van Social-IT zijn duidelijk en gelukkig zijn er al diverse gemeenten bezig om het eigenaarschap van het digitaliseringsvraagstuk weer terug te leggen in de samenleving. Zo heeft de gemeente Hilversum een Stadspanel Data opgezet waar tien inwoners de dataprojecten van de gemeente toetst op veiligheid, privacy en inclusiviteit en zijn we bij de gemeente Alkmaar druk bezig een burgernetwerk op te zetten met een lokale CoderDojo waarbij de inwoners eigenaar zijn van de data in hun leefomgeving.
Dit zijn enkel druppels op een hete plaat en de oproep aan u is dan ook om te kijken hoe u in uw werkveld IT terug kan brengen naar de inwoners en vanuit daar het gesprek aangaat hoe we het digitaliseringvraagstuk vorm moeten geven. Het digitaliseren van Nederland gaat alleen werken als we de samenleving gelijk stellen aan de techniek.
Deze expertcolumn is verschenen in Straatbeeld 1/2022, thema slimme openbare ruimte. Download hier het magazine.
Bij het thema van dit artikel betrokken organisaties
Meer artikelen met dit thema
Ledsignalering in de weg laten voetganger en fietser veilig oversteken
26 sep 2023Veilig oversteken is voor elke weggebruiker van essentieel belang, maar vooral voor fietsers en voetgangers is…
Statiegeld: een oplossing met een nieuw probleem voor openbare ruimtes
18 sep 2023Een ironische twist in het statiegeldverhaal: wat bedoeld was om de straten schoner te maken, leidt nu tot…
Terrassen worden groter: wat doet dit met de stad?
6 sep 2023De trend van grotere terrassen in steden is in opmars. Steeds meer horecagelegenheden breiden hun buitenruimtes…
Via digiborden bindt Amsterdam de strijd aan met lawaaierige weggebruiker
16 aug 2023Je zit net aan de koffie op je balkon of in de tuin, tot die koffie bijna in je schoot belandt: een motorfites…
Hoe ziet het speelbeleid in Nijmegen, Gouda en Rijswijk eruit?
14 aug 2023Van rioleringsplan naar programma voor klimaat, water en biodiversiteit
31 jul 2023Uitdagingen door groeiende vraag naar laadpalen
24 jul 2023Speelplekken en bushaltes in Apeldoorn rookvrij
13 jul 2023In Apeldoorn rookt elf procent van de 16- en 17 jarige jongeren. De gemeente Apeldoorn breidt in haar streven…