Als doelstellingen botsen en enorme faalkosten veroorzaken

donderdag 23 januari 2020
timer 4 min
Het 30-jarig jubileum van Straatbeeld Magazine toont aan dat er nog steeds behoefte is aan goede informatie over de inrichting van de openbare ruimte. En dat doet Acquire met visie en op vooruitstrevende wijze.

Auteur: Denise A.M. Janmaat, directeur Nederlands Instituut voor Toegankelijkheid

In 2011 stelde de redactie voor om voor het Platform Toegankelijkheid een pagina in te ruimen in het magazine en werd mij gevraagd daarvoor artikelen te schrijven. Zoveel aandacht voor toegankelijkheid was destijds niet vanzelfsprekend. Ik ben Acquire dan ook zeer erkentelijk dat zij het onderwerp al zo vroeg op de kaart hebben gezet.

Van gunst naar plicht

Destijds was toegankelijkheid in de openbare ruimte en tot gebouwen nog een gunst. Het was niet verplicht. Er werd daardoor – heel gechargeerd gezegd- alleen rekening mee gehouden als het projectteam zelf of in de persoonlijke omgeving had ervaren hoe belangrijk het regelen van goede toegankelijkheid is. Nu, 9 jaar later, staat toegankelijkheid zeker op het lijstje van aandachtspunten bij een project. Helaas nog niet bovenaan, maar het is in 2019 wel naar boven opgeschoven, mede doordat het door de ratificatie van het VN-verdrag voor de gehandicapte mens nu verplicht is.

Steeds makkelijker

Er komt steeds meer praktijkervaring met het toegankelijk maken van de openbare ruimte en daardoor raakt u er vertrouwd mee. De vele ervaringsdeskundigen die zich in de gemeenten opwerpen om knelpunten te signaleren, leveren daar een belangrijke bijdrage aan. In het straatbeeld wordt zichtbaarder dat er meer en betere opritten komen naar trottoirs, meer geleidelijnen die blinden en slechtzienden de weg wijzen, er meer aandacht is voor rustpunten op een route die gebruikt wordt door senioren of mensen met een beperking, et cetera. Daar moet ook aandacht voor blijven en is ook zeker nog uitbreiding en extra aandacht voor nodig.

De volgende stap is een grote uitdaging

Voor u als professional in de openbare ruimte komt nu echter de grootste uitdaging. Omdat toegankelijkheid zoveel aspecten van andere gebieden raakt, heeft elke actie die u onderneemt invloed op de toegankelijkheid. En de praktijk leert dat die ‘invloed’ meteen bestaat uit het wel of niet toegankelijk zijn. 

Er is in toegankelijkheid namelijk geen sprake van ‘een beetje toegankelijk’. Het werkt of het werkt niet. Het is toegankelijk of het is het niet. Een oprit naast de gehandicaptenparkeerplaats is nodig voor de veiligheid en maakt het trottoir toegankelijk. Maar als op dat trottoir vervolgens onvoldoende geregeld is (en gehandhaafd wordt) waar fietsen mogen worden gestald, kan het trottoir zomaar alsnog ontoegankelijk zijn. Op het één (aanleg oprit) had u invloed in dat project, op het andere niet. Maar alleen de combinatie maakt dat u daadwerkelijke toegankelijkheid realiseert, niet die enkele oprit op zich. Op de foto een situatie met én een slechte keuze voor de oprit (onbruikbaar als de rolstoeler naar de auto wil) én de onhandig gekozen plek voor het stallen van fietsen op het trottoir bij die gehandicaptenparkeerplaats.



Of u heeft een keurig plan uitgewerkt waarin u bij het winkelcentrum dicht bij de ingang de gehandicaptenparkeerplaats(en) aanlegt met daarnaast de parkeerplaatsen voor elektrisch laden. U heeft vermoedelijk (nog) niet bedacht dat een mindervalide ook een elektrische auto kan rijden…

Net zoals er inmiddels zoveel laadplekken voor elektrische auto’s zijn aangelegd, waarbij niet is nagedacht hoe een rolstoeler bij de laadpaalaansluiting kan komen. Wij komen dagelijks vele onbereikbare en zelfs gevaarlijke situaties tegen.

De ene doelstelling blokkeert het halen van de andere

Zo ziet u dat u uw duurzaamheidsdoelstellingen kunt halen, maar tegelijkertijd met de toegankelijkheidsdoelstellingen zomaar vele stappen terug zet. Er zijn geen standaardoplossingen voor al die situaties, waarin doelstellingen elkaar in de weg zitten en zelfs onbereikbaar maken. Kijkend naar 2020 en de daarop volgende jaren, verwacht ik juist daar steeds meer uitdagingen, zelfs conflicten en enorme faalkosten als er niet echt vanaf het begin van een project goed naar gekeken wordt.

Wat u nodig heeft om dat te voorkomen

En dat is ook waar uw uitdaging ligt. Het rekening kunnen houden met al die raakvlakken met toegankelijkheid gaat ervoor zorgen dat u zich als professional onderscheidt. Dat vraagt een gedegen verdieping van uw kennis en vaardigheden en het inzicht in wat belangrijk is voor al die verschillende doelgroepen waarmee u rekening moet houden als het over toegankelijkheid gaat. Of u zet gespecialiseerde toegankelijkheidsprofessionals op de diverse taakgebieden in, in uw team of extern.

Natuurlijk is het ideale scenario dat alle opleidingen voldoende aandacht gaan besteden aan toegankelijkheid, zodat elke nieuwe collega die zijn/haar carrière begint die kennis standaard op zak heeft.

Meer artikelen met dit thema

Mooi fietsparkeren bij de Meelfabriek in Leiden

27 mrt om 11:54 uur

De Meelfabriek, opgericht in 1884, deed ooit dienst als een stoommeelfabriek. Na de Tweede Wereldoorlog maakte…

Lees verder »
descriptionArtikel

Van Muijlwijkstraat Arnhem nu stuk groener en veiliger

23 feb om 11:20 uur

Van de ‘lelijkste straat van Arnhem’ naar de ‘groenste en coolste’ straat van de stad. De Van Muijlwijkstraat…

Lees verder »
descriptionArtikel

De ideale samenruimte vraagt om een andere kijk

3 feb om 10:42 uur

Het leven speelt zich grotendeels buitenshuis af, overal waar mensen samenkomen. Deze samenruimtes zijn goed…

Lees verder »
eee
descriptionArtikel

Groene oase maakt van Raalte weer een stralend dorpshart

21 jan om 16:03 uur
Het centrum van Raalte heeft een metamorfose ondergaan. Het is getransformeerd van een versteende omgeving naar…
Lees verder »
rrrr
descriptionArtikel

Verduurzamen van de buitenruimte met groen, blauw én grijs

18 jan om 12:07 uur
Bij het ontwerpen, realiseren en in stand houden van de openbare ruimte is veel aandacht voor verduurzaming. Dit…
Lees verder »

De Gedenktuin; een plek waar kinderen kunnen spelen, ontdekken en herdenken

9 jan om 11:43 uur

Ons hart gaat sneller kloppen als we mogen samenwerken, als er aandacht is voor vorm, materiaal, kleur en…

Lees verder »
descriptionArtikel

Inwoners Hoogkerk verbeteren leefbaarheid met eigen burgerbegroting

2 jan om 09:17 uur

Hoe zou het zijn als je als inwoner van een dorp of stad geheel of gedeeltelijk kunt meebeslissen over waar het…

Lees verder »

West End Square in Dallas brengt boeiende balans tussen geschiedenis, innovatie en natuur

8 dec 2023

Het West End Historic District in Dallas (VS), ooit een buurt met oude pakhuizen en fabrieken, is nu een…

Lees verder »