Beweegvriendelijke openbare ruimte: van visie naar praktijk

vrijdag 21 maart 2025

Een vader die met zijn kind een slingerpaadje neemt in plaats van de rechte stoep. Een groep jongeren die op een plein samenkomt en spelenderwijs beweegt. Een oudere dame die haar dagelijkse wandeling maakt, dankzij veilige en aantrekkelijke looproutes. De openbare ruimte speelt een cruciale rol in hoe mensen bewegen en elkaar ontmoeten. Maar hoe zorg je ervoor dat de inrichting van een wijk of stad daadwerkelijk uitnodigt tot beweging?

Maak bewegen een vanzelfsprekendheid

Een beweegvriendelijke omgeving is meer dan een speeltuin of een fietspad. Het gaat om het slim benutten van de hele openbare ruimte, zodat bewegen een vanzelfsprekend onderdeel wordt van het dagelijks leven. Dit kan door barrières weg te nemen, zoals onveilige oversteekplaatsen, en door beweging te stimuleren met natuurlijke prikkels, zoals aantrekkelijke looproutes of informele sportplekken.

Integreer beweegvriendelijkheid in de ontwerpfase

Ruimte in steden en dorpen is schaars en de belangen zijn vaak uiteenlopend. Daarom moet beweegvriendelijkheid vanaf het begin een integraal onderdeel zijn van stedelijke en ruimtelijke plannen. Denk aan het combineren van functies: een schoolplein dat na schooltijd een ontmoetingsplek wordt, of een park met routes die geschikt zijn voor zowel hardlopers als wandelaars.

Bewoners als sleutel tot succes

Een goed ontwerp sluit aan bij de behoeften van de gebruikers. Dit betekent dat gemeenten, ontwerpers en beleidsmakers bewoners actief moeten betrekken bij het ontwerpproces. Wat vinden zij belangrijk? Welke plekken gebruiken ze nu al, en waarom? Door participatie te benutten, vergroot je de kans op succesvolle, duurzame ingrepen die daadwerkelijk gebruikt worden.

Samenwerking tussen domeinen is essentieel

Het realiseren van een beweegvriendelijke openbare ruimte vraagt om samenwerking tussen het sociale en ruimtelijke domein. Stedenbouwkundigen, mobiliteitsexperts, gezondheidsspecialisten en beleidsmakers moeten samen optrekken om beweging structureel een plek te geven in de fysieke leefomgeving. Dit betekent ook dat traditionele werkwijzen losgelaten moeten worden en nieuwe, integrale aanpakken omarmd moeten worden.

Conclusie

Een beweegvriendelijke openbare ruimte vraagt om doordachte keuzes en een brede blik. Door bewegen in het DNA van stads- en dorpsontwikkeling te verweven, kunnen gemeenten en ontwerpers een omgeving creëren die uitnodigt tot een actievere leefstijl. Dit vergt niet alleen visie, maar ook samenwerking en een praktische uitvoering waarin bewoners centraal staan. Zo wordt bewegen geen bewuste keuze, maar een vanzelfsprekendheid in de openbare ruimte.

Dit artikel is onderdeel van een drieluik over de beweegvriendelijke leefomgeving, samengesteld door Planterra en Kenniscentrum Sport en Bewegen en gepubliceerd op Allesoversport.nl. Het drieluik richt zich op de uitdagingen en kansen bij het realiseren van een beweegvriendelijke openbare ruimte, specifiek voor professionals die zich bezighouden met de beweegvriendelijke inrichting van de buitenruimte.

Meer artikelen met dit thema

descriptionArtikel

Slim en duurzaam schoffelen met stille kracht

14 nov om 08:53 uur

De openbare ruimte vraagt om slimme, duurzame en veelzijdige oplossingen. Met het Makita UX01G combisysteem,…

Lees verder »
descriptionArtikel

Onderzoek brengt hindernissen én aanbevelingen om in openbare ruimte te bewegen in kaart

13 nov om 09:12 uur

Hoe beweegvriendelijk is de Nederlandse openbare ruimte eigenlijk? Het Mulier Instituut onderzocht in opdracht…

Lees verder »
descriptionArtikel

Bekende maatregelen samen maken het verschil voor sociale veiligheid

12 nov om 09:05 uur

Met de actie ‘Wij eisen de nacht op’ vragen vrouwen aandacht voor de onveiligheid die ze ervaren. Michiel Meurs…

Lees verder »
descriptionArtikel

Hoe gemeente Hoorn data inzet voor een beweegvriendelijke leefomgeving

10 nov om 08:42 uur

Een aantrekkelijke leefomgeving waarin bewegen vanzelfsprekend wordt; dat is de ambitie van gemeente Hoorn.…

Lees verder »
descriptionArtikel

NPDW introduceert Inspiratiegids Duurzame Bestrating

7 nov om 08:35 uur

Steden en dorpen willen de openbare ruimte groener, duurzamer en circulair inrichten. Om ontwerpers, gemeenten…

Lees verder »
descriptionArtikel

Van speeltoestel naar speelplek: hoe de openbare ruimte meer betekenis kan krijgen

4 nov om 11:49 uur

De inrichting van de openbare ruimte moet en kan echt beter, meent stedenbouwkundige Arie Stobbe van Speelplan…

Lees verder »
descriptionArtikel

Geslaagde proef met warme asfaltrecyclingtrein in Almere

31 okt om 08:58 uur

Het ligt misschien niet voor de hand om via Argentinië en Tsjechië af te reizen naar de Gooimeerdijk-Oost in…

Lees verder »
descriptionArtikel

Vooruitkijken loont, zeker als het gaat om toegankelijkheid

29 okt om 13:37 uur

Bij het ontwerpen en inrichten van de openbare ruimte komt veel kijken. Er spelen talloze belangen en…

Lees verder »