Beweegvriendelijke openbare ruimte: van visie naar praktijk

vrijdag 21 maart 2025

Een vader die met zijn kind een slingerpaadje neemt in plaats van de rechte stoep. Een groep jongeren die op een plein samenkomt en spelenderwijs beweegt. Een oudere dame die haar dagelijkse wandeling maakt, dankzij veilige en aantrekkelijke looproutes. De openbare ruimte speelt een cruciale rol in hoe mensen bewegen en elkaar ontmoeten. Maar hoe zorg je ervoor dat de inrichting van een wijk of stad daadwerkelijk uitnodigt tot beweging?

Maak bewegen een vanzelfsprekendheid

Een beweegvriendelijke omgeving is meer dan een speeltuin of een fietspad. Het gaat om het slim benutten van de hele openbare ruimte, zodat bewegen een vanzelfsprekend onderdeel wordt van het dagelijks leven. Dit kan door barrières weg te nemen, zoals onveilige oversteekplaatsen, en door beweging te stimuleren met natuurlijke prikkels, zoals aantrekkelijke looproutes of informele sportplekken.

Integreer beweegvriendelijkheid in de ontwerpfase

Ruimte in steden en dorpen is schaars en de belangen zijn vaak uiteenlopend. Daarom moet beweegvriendelijkheid vanaf het begin een integraal onderdeel zijn van stedelijke en ruimtelijke plannen. Denk aan het combineren van functies: een schoolplein dat na schooltijd een ontmoetingsplek wordt, of een park met routes die geschikt zijn voor zowel hardlopers als wandelaars.

Bewoners als sleutel tot succes

Een goed ontwerp sluit aan bij de behoeften van de gebruikers. Dit betekent dat gemeenten, ontwerpers en beleidsmakers bewoners actief moeten betrekken bij het ontwerpproces. Wat vinden zij belangrijk? Welke plekken gebruiken ze nu al, en waarom? Door participatie te benutten, vergroot je de kans op succesvolle, duurzame ingrepen die daadwerkelijk gebruikt worden.

Samenwerking tussen domeinen is essentieel

Het realiseren van een beweegvriendelijke openbare ruimte vraagt om samenwerking tussen het sociale en ruimtelijke domein. Stedenbouwkundigen, mobiliteitsexperts, gezondheidsspecialisten en beleidsmakers moeten samen optrekken om beweging structureel een plek te geven in de fysieke leefomgeving. Dit betekent ook dat traditionele werkwijzen losgelaten moeten worden en nieuwe, integrale aanpakken omarmd moeten worden.

Conclusie

Een beweegvriendelijke openbare ruimte vraagt om doordachte keuzes en een brede blik. Door bewegen in het DNA van stads- en dorpsontwikkeling te verweven, kunnen gemeenten en ontwerpers een omgeving creëren die uitnodigt tot een actievere leefstijl. Dit vergt niet alleen visie, maar ook samenwerking en een praktische uitvoering waarin bewoners centraal staan. Zo wordt bewegen geen bewuste keuze, maar een vanzelfsprekendheid in de openbare ruimte.

Dit artikel is onderdeel van een drieluik over de beweegvriendelijke leefomgeving, samengesteld door Planterra en Kenniscentrum Sport en Bewegen en gepubliceerd op Allesoversport.nl. Het drieluik richt zich op de uitdagingen en kansen bij het realiseren van een beweegvriendelijke openbare ruimte, specifiek voor professionals die zich bezighouden met de beweegvriendelijke inrichting van de buitenruimte.

Meer artikelen met dit thema

descriptionArtikel

Omgevingsvisie Bernheze: gezondheid en gemeenschap centraal

14 jan om 08:30 uur

De gemeente Bernheze heeft in samenwerking met adviesbureau Kragten een omgevingsvisie ontwikkeld die uniek is…

Lees verder »
descriptionArtikel

IoT Stadslab Den Bosch als voorloper in slimme oplossingen

7 jan om 10:12 uur

De gemeente Den Bosch speelt een voortrekkersrol in het toepassen van technologie en innovaties in de openbare…

Lees verder »
descriptionArtikel

Integraal als heilige graal voor de toekomst van de openbare ruimte

31 dec 2024

Integraal is het toverwoord in de toekomst van de openbare ruimte. Dat kwam naar voren uit de City Deal…

Lees verder »
descriptionArtikel

Aziëpark Haarlem van vergeten strook naar groen buurtpark

30 dec 2024

De wijk Schalkwijk in Haarlem ondergaat een ware transformatie. Eén van de meest in het oog springende…

Lees verder »
rr
descriptionArtikel

Historisch erfgoed en duurzaamheid komen samen bij herinrichting markt Lochem

12 dec 2024
Recentelijk is de Markt in het oude centrum van Lochem heringericht. Het project bestond uit de Markt zelf en de…
Lees verder »
descriptionArtikel

Young Professional in de openbare ruimte: Tommie Perenboom

11 dec 2024

Ook in de openbare ruimte is de zoektocht naar een nieuwe generatie gaande. Straatbeeld geeft ter inspiratie in…

Lees verder »
descriptionArtikel

Hulpmiddel voor ontwerpen inclusieve beweegvriendelijke omgeving

10 dec 2024

Op 6 van de 11 criteria waar een beweegvriendelijke omgeving aan moet voldoen hebben ontwerpers invloed. Deze 6…

Lees verder »
descriptionArtikel

Hellingbanen zijn de sluitpost

10 dec 2024

De aanleg van een hellingbaan blijkt nog vaak een kwestie van ‘het passend maken’. En dat terwijl het helemaal…

Lees verder »