Groene plekken en mensenwerk
Rachelle Eerhart heeft als programmaleider IVN Groen Dichterbij beschreven wat de drie jaar van het landelijk programma Groen Dichterbij aan resultaten heeft opgeleverd [1]. Voor haar is er een duidelijk verbinding tussen mensen die bezig zijn met groene activiteiten en de plekken in de stad of het platteland. De plek bindt. Daar komen mensen samen om aan het werk te gaan, met oude gewassen en beheerwerk van het terrein, met treffende acties en moeilijke groepen, met economische dragers en verrukkelijke maaltijden. Met jou en met mij. Alleen al omdat we allebei op de plek komen, gebeurt er iets. Groene plekken zijn dat ook op te vatten als nieuwe plaatsen, als buurtjes of als buurtwinkels. Je ontmoet daar medestanders en bent zo onderdeel van een groep, met een eigen identiteit. Je voelt je er thuis.
De verbondenheid zit hem in de grond zelf, zo lijkt het wel. In principe is zo’n buurtmoestuin of plantsoen in zelfbeheer ook open voor andere bewoners, maar niet iedereen voelt zich aangetrokken door het groene initiatief om de hoek. Soms vinden bewoners dat zij helemaal geen groene vingers hebben, soms voelen zij zich buitengesloten. Het onderhouden van een groene plek gaat dan ook veel verder dan alleen aandacht voor aarde en planten. Geslaagde groene projecten laten zien hoe de bewonersgroep uitnodigend omgaat met de buurt of het dorp. Het maakt dan niet zo veel uit hoe een groen project begonnen is.
Rachelle Eerhart noemt drie soorten groene projecten, waarbij steeds de trekkers verschillend zijn. Zo zijn er groene buurtinitiatieven, participatie en activeringsprojecten in het groen waarbij de overheid de trekker is, en de groene maatschappelijke ondernemers. Hoe een groep mensen aan de slag gaat binnen ieder groen project, waarom zij zich ermee verbinden, wat de betekenis voor hen is, dat is echter niet gerelateerd aan wie de trekker is. Bijvoorbeeld het project De Unieke Brink, gestart vanuit de gemeente Enschede, blijkt door de bewoners innerlijk geadopteerd te zijn: zo is Ria niet alleen huisvrouw maar ook van de Unieke Brink. [2]
Jezelf de groene plek toe-eigenen is mooi, maar dan is er ook gelegenheid voor anderen om zich buitengesloten te voelen. Bij de Unieke Brink bleek de beheergroep van vijf bewoners regelmatig woorden te hebben met de overige 25 gezinnen. Men werkte nooit mee om zaterdagochtend, zo was hun klacht. Een deel van de andere huishoudens was van Syrisch-Orthodoxe afkomst en wilde niet meewerken met de schoffel en de harken. Toen we er verder over praatten, bleek dat hun afwijzing vooral te maken had met imago- en statusverlies: voor de grote gemeenschap waren deze Syrisch-Orthodoxe bewoners gestegen op sociaal en economisch vlak. Dan je handen vuil maken, betekende meteen verlies van status. De oplossing was vrij eenvoudig – zij werken niet mee in het groen en de aarde, maar verzorgden wel koffie, thee en broodjes voor de beheergroep, als gastvrije medebewoners. Het voorbeeld van de Unieke Brink maakt duidelijk dat groene plekken mensenwerk nodig hebben en dat het dan kan helpen als er professionals zijn. Dat kan van de overheid komen, maar ook van professionele organisaties die apart worden ingehuurd. Professionaliteit helpt overigens niet alleen om sociale verbanden te verduidelijken, het draagt ook bij aan continuïteit en daarmee duurzaamheid van groene initiatieven. Die constatering deed Beatriz Pineda Revilla ook, als co-auteur van het boek “We Own the City”, na analyse van diverse groene initiatieven in New York. [3]
Notes
[1] zie link: http://www.veldwerknederland.nl/uploads/files/orientatiedagen_2015_rachelle_eerhart.pdf
[2] zie deze website bij pagina Kist, alinea over Unieke Brink. Eigenlijk is de Unieke Brink van Ria en haar medebewoners, natuurlijk.
[3] zie link: http://www.trancity.nl/publicaties/we-own-the-city.html. Francesca Miazzo and Tris Kee (editors) “We Own the City. Enabling Community Practice in Architecture and Urban Planning in Amsterdam, Hong Kong, Moscow, New York and Taipei”, Trancity 2014. Deze blog verscheen in iets aangepaste vorm in de SUPERZine van NatuurSUPER, zomer 2015. Zie de link: http://www.marijevanderpark.nl/projecten/natuursuper/
Bij het thema van dit artikel betrokken organisaties
Meer artikelen met dit thema
Young professional in de openbare ruimte: Thijs Ebbers
21 mrt om 14:53 uurOok in de openbare ruimte is de zoektocht naar een nieuwe generatie gaande. Straatbeeld geeft ter inspiratie in…
Objectieve data voor Hilversum met de Groene Stad Challenge
21 mrt om 09:58 uurDe Groene Stad Challenge geeft een gedetailleerd beeld van de groene stand van zaken in een gemeente en inzicht…
Onderzoek naar de waterbergende weg: we volgen de druppel door het hele systeem
19 mrt om 09:03 uurMet meer dan een meter neerslag was het recordnat in Nederland in het afgelopen jaar. Maar 2023 kende ook…
Expertcolumn Luuk Postmes: Verwondering
14 mrt om 10:55 uurBlijf je verwonderen, daar wordt de wereld beter van. En groener! Luuk Postmes van de gemeente Eindhoven heeft…
Nieuwe KPI’s voor biodiversiteit in de openbare ruimte
12 mrt om 16:49 uurIn steden en op het platteland staat de natuur onder druk. De populaties van eerder veelvoorkomende soorten,…
Weber ontwikkelt eco mortel voor 3D betonprinten
11 mrt om 14:06 uurWeber, een pionier op het gebied van 3D betonprinten, heeft met Weber 3D eco de volgende generatie van haar…
‘Bij groen in de stad is één plus één zeven’
29 feb om 09:35 uurMeer groen in de buitenruimte, het lijkt een inkoppertje in een tijd waarin we steeds regelmatiger kampen met…
Whitepaper: Alle fietsen in het rek met de FietsParKeur norm
23 feb om 13:40 uurHoe bereik je gewenst fietsparkeergedrag en hoe kies je bewust het geschikte fietsparkeersystemen?