De hoosbui van 2014 was in Elspeet de druppel

maandag 6 augustus 2018

timer 3 min

De zoveelste overstroming was voor Elspeet het sein om in te grijpen. Het dorp wordt klimaatbestendig.

De 4.400 inwoners van het Veluwse dorp Elspeet (gemeente Nunspeet) wonen 25 tot 35 meter boven NAP. Hoog en droog, zou je zeggen, maar op maandag 28 juli 2014 ging het mis - en niet voor het eerst. In een paar uur tijd viel 88 millimeter regen. "In sommige straten stond het water tot aan de knieën. Als je dat als gemeente voor de tweede of derde keer overkomt, dan zit de schrik er goed in."  

Hemelwatervisie 

"Hier stroomde een soort riviertje. Het water uit het buitengebied liep zo de wijk in", zegt Gertjan Halff, op een beklinkerde kurkdroge doorgaande weg. Halff werkt als Beleidsmedewerker water/civiel bij de gemeente Nunspeet. Hij schreef een Hemelwatervisie en een uitvoeringsplan dat sinds 2016 wordt uitgevoerd. "In 2005, 2006, 2008 en 2012 was er ook sprake van hevige wateroverlast. Elspeet heeft best veel helling, maar ook een aantal kommetjes. Het water hoopt zich tijdens zware neerslag op in enkele straten en op kruispunten. En bij een hoosbui zoals in 2014 kan er dan zomaar een halve meter water staan. Het gevolg: water loopt de woningen binnen en er ontstaat grote materiële en emotionele schade." 

Speciaal rekenmodel

Aanpassingen aan het rioleringsstelsel in 2010 bleken niet voldoende. "Om de vraag te kunnen beantwoorden welke maatregelen in Elspeet genomen moeten worden, moet je weten hoe de integrale situatie is", zegt Benno Steentjes, adviseur bij Antea Group. Hij bracht in opdracht van Halff de situatie in Elspeet opnieuw in kaart met het speciale rekenmodel PluviAG. Elke waterloop, iedere rioleringsbuis en alle hoogteverschillen werden geanalyseerd en doorgerekend. "Zo kwamen we tot een programma van ingrepen waarmee Elspeet in staat moet zijn de buien en vooral de materiële en emotionele schade te trotseren. En klimaatproof te zijn."  

Samen aan de slag 

Een van de meest zichtbare ingrepen is een wadi in een weiland aan de rand van het dorp, aangelegd door de gemeente en Antea Group. De wadi vangt regen uit het bovenliggende buitengebied op en functioneert eigenlijk net als de sloten die vroeger in en om Elspeet lagen. "Die zijn in de jaren zestig helaas gedempt," zegt Halff. "Mijn advies aan andere gemeenten: laat liggen die waterlopen, ze liggen er niet voor niets."

Halff schat de voorlopige kosten voor het uitvoeringsplan Hemelwatervisie op twee miljoen euro. Maar ook de hulp van inwoners is nodig. "Tuinen en inritten zijn in Elspeet nagenoeg allemaal versteend. We proberen met subsidies en informatiemarkten mensen te bewegen om zélf maatregelen te nemen. Stenen eruit, groen erin." 

Dit artikel is verschenen in Straatbeeld 3, juni 2018