Klimaatadaptatie Deventer, deel I. De omslag
Auteurs: Wilbert Peters, Ronald Wentink (Tauw bv) en Freddy Ten Kate (gemeente Deventer)
Deventer deed niet alleen onderzoek en voerde technische maatregelen uit, maar bedacht ook hoe de kracht van de stad optimaal kon worden benut en hoe bewoners konden worden betrokken. Daarbij bleek dat met verrassend eenvoudige, goedkope en doelmatige oplossingen kon worden gebouwd aan een klimaatbestendige stad.
Problemen in beeld
Om in beeld te brengen op welke plaatsen de kans groot is dat tijdens hevige regenbuien het water op straat blijft staan, heeft Tauw in 2010 een zogenaamde WOLK (Water Overlast Landschaps Kaart) gemaakt. (Zie hier foto 2) Deze WOLK laat op basis van de geografische kenmerken van Deventer zien waar het hemelwater naar toe stroomt. Zo komen de locaties in beeld waar het hemelwater zich verzamelt. En daarmee is in één oogopslag duidelijk waar zich de mogelijke knelpunten bevinden. Bij een verfijningsslag zijn de theoretische overlastlocaties getoetst aan praktijkwaarnemingen. Zo kreeg de gemeente veel inzicht en meer grip op de situatie. De stroomlijnen maken duidelijk waar het water vandaan komt en dat maakt het mogelijk om doeltreffende maatregelen te treffen.
Hotspots
Door de klimaatverandering valt er niet alleen vaker in korte tijd zeer veel neerslag, maar zijn er ook perioden van hoge temperaturen en langdurige droogte. Met dit fenomeen heeft ook Deventer te maken. Om de effecten inzichtelijk te maken wordt er een hittestresskaart gemaakt. Hieruit valt af te leiden waar de “hotspots” zich bevinden. Zo kunnen er gerichte maatregelen (zoals meer groen) worden genomen om het leefklimaat te veraangenamen.
De ingrediënten
De ombouw naar een klimaatadaptieve stad gaat niet zonder slag of stoot en evenmin van vandaag op morgen. Het is een proces waarin kleine stapjes worden gemaakt. De gemeente heeft hier geen kant en klaar recept voor, maar wel een aantal ingrediënten die tot een goed resultaat kunnen gaan leiden.
- In de eerste plaats is mens- en denkkracht van velen nodig om dit proces te doorlopen. De gemeente benut het lokale netwerk en maakt nadrukkelijk gebruik van de kennis en de specialiteiten van de lokale adviesbureaus, aannemers en producenten. Het uitwisselen van de kennis van de omgeving en de laatste stand van de techniek is een goede voedingsbodem voor het ontstaan van nieuwe inzichten en oplossingen;
- Een tweede belangrijk ingrediënt is het uitvoeren van klimaatadaptieve maatregelen bij ruimtelijke ontwikkelingen en groot onderhoud. Dit geeft vaak kansen om het regenwater lokaal te infiltreren of tegen relatief lage kosten te bergen. Zo werd het Lamme van Dieseplein in Deventer bij de toch al op handen zijnde herinrichting voorzien van waterpasserende verharding. Zie hier foto 3.
- Het derde ingrediënt is het motto: “houd het simpel!”. Doe geen zware, langdurige studies naar achtergronden, alternatieven of optimalisaties, maar ga praktisch te werk. Los problemen bij voorkeur op de locatie zelf op. Voer maatregelen zo uit dat direct duidelijk is hoe ze werken en dat er een goed beheer mogelijk is.
- En last but not least. Het draagvlak bij bewoners/bedrijven wordt breeder door ingrepen die direct effect hebben uit te voeren en daarover te communiceren. (“Be good en tell it”).
En nu de praktijk…
Het bovenstaande klinkt aanlokkelijk, maar hoe realiseer je dit in de weerbarstige praktijk? Krijg je alle neuzen binnen de gemeente dezelfde kant op? Of verzandt het hele idee in goede bedoelingen, steeds weer nieuwe studies en of kan niet gerealiseerd worden door geldgebrek?
Lees hier het tweede artikel dat in gaat op wat er terecht is gekomen van alle ideeën en voornemens en gaat in op een aantal relatief goedkope en zeer effectieve oplossingen.
Bij het thema van dit artikel betrokken organisaties
Meer artikelen met dit thema
Onderzoek naar de waterbergende weg: we volgen de druppel door het hele systeem
19 mrt om 09:03 uurMet meer dan een meter neerslag was het recordnat in Nederland in het afgelopen jaar. Maar 2023 kende ook…
Expertcolumn Luuk Postmes: Verwondering
14 mrt om 10:55 uurBlijf je verwonderen, daar wordt de wereld beter van. En groener! Luuk Postmes van de gemeente Eindhoven heeft…
‘Bij groen in de stad is één plus één zeven’
29 feb om 09:35 uurMeer groen in de buitenruimte, het lijkt een inkoppertje in een tijd waarin we steeds regelmatiger kampen met…
Whitepaper: Alle fietsen in het rek met de FietsParKeur norm
23 feb om 13:40 uurHoe bereik je gewenst fietsparkeergedrag en hoe kies je bewust het geschikte fietsparkeersystemen?
Van Muijlwijkstraat Arnhem nu stuk groener en veiliger
23 feb om 11:20 uurVan de ‘lelijkste straat van Arnhem’ naar de ‘groenste en coolste’ straat van de stad. De Van Muijlwijkstraat…
Breda wil een stad in een park zijn en investeert miljoenen
15 feb om 13:08 uurOm een leefbare gemeente te zijn die klaar is voor de toekomst, investeert Breda zestien mijloen euro in het…
Miljardeninvestering nodig om steden aan groennormen te laten voldoen
9 feb om 17:14 uurEr bestaat nog geen goede groennorm die we in Nederland kunnen gebruiken, een kwaliteitseis aan het groen…
Eerste resultaten Project Klimaatadaptatie en Gezondheid
6 feb om 10:09 uurHoe reduceer je gezondheidseffecten van klimaatverandering? En wat is de rol van de diverse GGD-afdelingen en…